Υπόθεση: Σε γενικές γραμμές, ακολουθεί τις
τελευταίες ραψωδίες της ομηρικής Οδύσσειας, ενώ έχει επισημανθεί η οφειλή του
στο έργο του Χάουπτμαν Το τόξο του Οδυσσέα. Μετά από είκοσι χρόνια, ο Οδυσσέας
επιστρέφει στην Ιθάκη, τη μέρα που η Πηνελόπη αποφασίζει να παντρευτεί όποιον
τεντώσει το τόξο του συζύγου της. Η επιστροφή του τον γεμίζει απογοήτευση: η
Ιθάκη είναι φτωχική και ταπεινή, η Πηνελόπη θέλει κάποιον άλλον, ο Τηλέμαχος
ανυπομονεί να λυτρωθεί από την πατρική σκιά.
Παρ' όλα αυτά, ο Οδυσσέας
αποφασίζει να διεκδικήσει τα δικαιώματά του. Εμφανίζεται γέρος και αγνώριστος
στο παλάτι, μαζί με τον Εύμαιο και τον Τηλέμαχο, που αγνοούν την πραγματική του
ταυτότητα. Οι μνηστήρες γλεντούν ανυπόμονοι για τον αγώνα, χωρίς να δίνουν
σημασία στα ζοφερά προαισθήματα του Φήμιου. Φέρονται περιφρονητικά στον ξένο, ο
οποίος τους αφηγείται φανταστικές περιπέτειες και μιλά αινιγματικά. Όταν, ένας
μετά τον άλλον, αποτυγχάνουν στη δοκιμασία του τόξου, ο ξένος πετά τα κουρέλια
του και τεντώνει το τόξο, φανερώνοντας ότι είναι ο Οδυσσέας.
Πληροφορίες για τη συγγραφή
Γράφεται στα τέλη του 1915. Το
1948, στο Παρίσι, ο Καζαντζάκης το μεταφράζει στα γαλλικά.
Παίζουν οι ηθοποιοί: Ανδρέας Ζεμπίλας, Θεόδουλος Μωρέας,
Νεόφυτος Νεοφύτου, Μάχη Συρράκου Καζαμία.