Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΣΚΥΛΟΣ ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΛΑ

Υπόθεση: Ο φιλόσοφος Διογένης ταξιδεύοντας στη Δήλο για να επισκεφτεί το ιερό του Απόλλωνα αιχμαλωτίζεται από πειρατές που στη συνέχεια τον πηγαίνουν στη Φαιστό ώστε να πουληθεί σαν δούλος. Εκεί τον αγοράζει ο Ξενιάδης και τον πηγαίνει στο σπίτι του στην Κόρινθο ως φιλοξενούμενο.

Ο Διογένης ανακαλύπτει την απιστία της Πραξιθέας, γυναίκας του Ξενιάδη, με έναν νεαρό, τον Λυκία, που μεταμφιεσμένος σε θεραπαινίδα κατορθώνει να βρίσκεται μαζί της. Το πάθος του για την αλήθεια τον οδηγεί να αποκαλύψει στον Ξενιάδη την απιστία αλλά και την πατρότητα του παιδιού που θα φέρει στον κόσμο η σύζυγός του. Εκείνος προτιμάει να συγκαλύψει την όλη κατάσταση και να διώξει από το σπίτι του τον Διογένη.

Από τότε, ο Διογένης μένει στο περίφημο πιθάρι του και αποκτά  πανελλήνια φήμη για την έμπρακτη φιλοσοφική διδασκαλία του σύμφωνα με την οποία φτάνει κάποιος στην ευτυχία όταν καταφέρνει να περιορίσει τις ανάγκες του.

Αργότερα φιλοξενούμενος του Ξενιάδη έρχεται στην Κόρινθο ο βασιλιάς Αλέξανδρος. Ο Αλέξανδρος και ο Ξενιάδης καλούν σε δείπνο τον Διογένη για να αποδείξουν πως βάζοντάς τον σε πειρασμό με πλούσια εδέσματα και την παρουσία μιας όμορφης εταίρας, της Λαΐδας θα απαρνηθεί την φιλοσοφία του. Ο Διογένης, δεν υποκύπτει. Διαδίδει όμως μια ψεύτικη είδηση πως οι Πέρσες ξεκίνησαν ανταρσία παρασύροντας τον Αλέξανδρο που ετοιμάζεται να εγκαταλείψει το γεύμα για να την καταπνίξει. Λίγο πριν αναχωρήσει ο Αλέξανδρος, ο Διογένης αποκαλύπτει πως η είδηση είναι ψεύτικη και ο βασιλιάς αναγκάζεται να παραδεχτεί ότι, αν δεν ήταν Αλέξανδρος, θα επέλεγε να είναι Διογένης.

Το έργο τελειώνει με τον φιλόσοφο να επιστρέφει στο πιθάρι του παίρνοντας μαζί του, ως βραβείο της νίκης του την εταίρα Λαΐδα.

Παίζουν οι ηθοποιοί: Ανδρέας Μουσουλιώτης, Ανδρέας Νικολής, Γιάννης Χάννας, Δήμητρα Δημητριάδου, Ανδρέας Μούστρας, Πόλυ Οινοφύτου, Δώρα Μακαρίου, Δημήτρα Φαντίδης, Θάνος Πετεμερίδης, Ανδρέας Μακρίδης, Τάκης Τσελέπας, Τζένη Γαβριηλίδου, Βάνια Κωνσταντίνου, Τάκης Σταυρινίδης, Θεόδουλος Μωρέας, Έλλη Κυριακίδου, Χρήστος Παπαδόπουλος, Γιώργος Ζένιος, Νεόφυτος Νεοφύτου.

Οι κριτικές για το έργο ήταν αρνητικές. Αναφέρθηκε πως ο Μελάς ανέβασε ένα έργο μόνο για βρεθεί στην επικαιρότητα και όχι γιατί είχε κάτι σημαντικό να πει. Κάποιο ρόλο στις κακές κριτικές ίσως να έπαιξαν τα πρόσωπα του βασιλιά Αλέξανδρου και του Διογένη που φάνηκε να διακωμωδεί ο συγγραφέας.

Ο ίδιος ο Μελάς δήλωνε ότι άρχισε να γράφει το έργο γύρω στα 1950.  Ωστόσο, υπήρχε  δημοσίευμα όπου το έργο εντασσόταν στο δραματολόγιο του θιάσου Κοτοπούλη από το 1943 με τον τίτλο "Ο σκύλος της Κορίνθου" και για πρωταγωνιστή ο Μελάς προόριζε τον Λογοθετίδη. Το έργο τελικά δεν ανέβηκε.

Το 1953 ανέβηκε στην σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.