ΟΤΑΝ ΗΜΟΥΝ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΚΟΝΔΥΛΑΚΗ

Μεταφορά του μυθιστορήματος του Ιωάννη Κονδυλάκη "Όταν ήμουν δάσκαλος" για το ραδιόφωνο σε διασκευή Γ. Μυλωνά.
Στο διήγημα ο αφηγητής, που μόλις έχει τελειώσει κι ο ίδιος το σχολείο, διορίζεται "σχολάρχης" σ' ένα χωριό της Κρήτης και αφηγείται περιστατικά της σχολικής χρονιάς τόσο μέσα όσο και έξω από το σχολείο. Τα περιστατικά μάλιστα του σχολείου είναι δοσμένα με τόση ενάργεια που ασφαλώς συνδέονται με τις εμπειρίες του ίδιου του Κονδυλάκη ως δασκάλου, ενώ παράλληλα προβάλλουν πρωτοποριακές για την εποχή παιδαγωγικές αντιλήψεις.

Ο Κονδυλάκης περιγράφει με το γνωστό λιτό και ολοκληρωμένο τρόπο του την ιστορία δύο δασκάλων σε ένα χωριό της Κρήτης, που ερωτεύονται την ίδια χωριατοπούλα. Ο έρωτάς τους δεν έχει αντίκρισμα, αφού εκείνη αδιαφορεί και παντρεύεται έναν τρίτο.

Έτος παραγωγής : 1977   -  Διάρκεια: 9 ώρες

Παιζουν οι ηθοποιοί: Ν. Τσακίρογλου, Π. Ζερβός, Λ. Ελευθεριάδης, Ν. Λυκομήτρος, Χ. Σάββας, Γ. Χρήστοπουλος, Λ.Τερζάς, Γ. Σατανίδης κ.α.

Αναρτήθηκε από τον nikolaskoul

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΕΝΗ ΧΑΤΖΗΑΡΓΥΡΗ

Το Τρίτο Πρόγραμμα φιλοτέχνησε ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα στην εν λογω πρωταγωνίστριας με απανθίσματα από διαφόρους ραδιοφωνικούς ρόλους της

Το 2004  έφυγε από κοντά μας η μεγάλη και εξαίρετη Ελένη Χατζηαργύρη.

Για την Ελένη Χατζηαργύρη :
Βιογραφικό σημείωμα και πληροφορίες Ε Δ Ω . (πηγή Βικιπαίδεια)
Θεατρική Πορεία Ε Δ Ω . (πηγή Εθνικό Θέατρο)

ΒΡΥΚΟΛΑΚΕΣ ( ΙΙ )

ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΘΕΜΑ (συνέχεια)

Μου άρεσε η ιδέα με την παρουσίαση των ίδιων θεατρικών έργων αλλά με διαφορετικές διανομές κι αποφάσισα να βάλω κι εγώ ένα λιθαράκι σε αυτό το ενδιαφέρον κεφάλαιο. Θα συμφωνήσω απόλυτα με την άποψη ότι κάθε διανομή ρόλων σε διαφορετικά πρόσωπα κάνει το ίδιο έργο διαφορετικό...Άλλοτε πετυχαίνει το πείραμα, άλλοτε, πάλι, το αποτέλεσμα είναι μέτριο...

Το προ μηνών αφιέρωμα στον Ίψεν, με έκανε να ενσκήψω στο έργο του μεγάλου δραματουργού. Μέχρι τότε δεν είχα δώσει την πρέπουσα σημασία σε αυτή την εξέχουσα μορφή. Κάπως έτσι άρχισα να ασχολούμαι με τα θεατρικά του έργα, τις αναλύσεις και τις κριτικές σκέψεις επί αυτών. Κι ενώ αγαπώ τη ρώσικη λογοτεχνική σχολή, ο Νορβηγός Ερρίκος Ίψεν κατόρθωσε να με κερδίσει.

Προ μηνών ο εκλεκτός Radio Theatre ανάρτησε την παράσταση "Βρυκόλακες" με τους Μινωτή, Παξινού και Νέζερ. Οι δυο τελευταίοι αποτελούν για μένα αγαπημένες θεατρικές μορφές κι είναι στα αλήθεια αξεπέραστοι στους ρόλους που "άγγιξαν". Τυγχάνει το ίδιο έργο να το έχω ακούσει σε μια σπάνια διανομή (με τους Μινωτή, Παξινού, Χόρν στο ρόλο του Όσβαλντ), την Μ. Παρασκευή του 2009. Δυστυχώς, δεν έχω στην κατοχή μου εκείνη την (ραδιοφωνική/θεατρική???) "εκδοχή" του έργου. Την άκουσα καθ' οδόν, από το ραδιοφωνικό δέκτη του αυτοκινήτου, κατευθυνόμενος στας εξοχάς... Σίγουρα ήμουν τυχερός και σίγουρα την έχουν ακούσει κι άλλοι...

Σήμερα, σκέφτηκα να μοιραστώ μαζί σας την τελευταία ραδιοφωνική ηχογράφηση του έργου. Έγινε το 1984, όπου τους πρωταγωνιστικούς ρόλους κατέχουν η Ελένη Χατζηαργύρη κι ο Κώστας Καστανάς, αντίστοιχα. Η Ελένη Χατζηαργύρη μετείχε και στην πρότερη σύμπραξη (των Μινωτή - Παξινού, κατέχοντας το ρόλο της Ρεγγίνας) αλλά εδώ, ώριμη πια, δίκαια έχει κατακτήσει το ρόλο της κ. Άλβινγκ. Στο ρόλο της Ρεγγίνας η Κάτια Δανδουλάκη.

Ακούγοντας τις δυο παραλλαγές στο ίδιο έργο, αναπόφευκτα προβαίνεις σε συγκρίσεις. Αναμφισβήτητα η Ελένη Χατζηαργύρη είναι εξαιρετική!!! Ακούστε κι αυτή την εκδοχή, αν θέλετε να έχετε κατά νου τη σύμπραξη σπουδαίων ηθοποιών σε μια από τις τελευταίες αποτυπώσεις του έργου (με τη στόφα ηθοποιών "της παλιάς σχολής")

ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΔΥΟ ΑΦΕΝΤΑΔΩΝ ΤΟΥ ΓΚΟΛΤΟΝΙ

Ο "Υπηρέτης δύο Αφεντάδων" αποτελεί έργο-κλειδί στην αναμορφωτική πορεία

του Γκολντόνι. Πόλος της πλοκής του είναι η "πλάνη γύρω από τα πρόσωπα". Το παιχνίδι του Είναι και του Φαίνεσθαι, καθώς οι ήρωες του είναι, συχνά, άλλο από εκείνο που φαίνονται : ο Τρουφαλδίνο παρουσιάζεται πότε σαν υπηρέτης ενός αφέντη, πότε σαν υπηρέτης άλλου. Οι πράξεις όλων σχεδόν είναι διαφορετικές από εκείνο που οι άλλοι νομίζουν - και απ' αυτές τις απάτες και τις αυταπάτες, μπερδεύεται και ξεμπερδεύεται το κουβάρι του μύθου.

Κυρίαρχος, φυσικά, είναι ο Τρουφαλδίνο - Αρλεκίνος που, για τον επιούσιο, βάζεται να υπηρετήσει δυο αφεντάδες μαζί, τα θαλασσώνει και τα μπαλώνει ακαριαία, περιπλέκει τους πάντες με λόγια κι έργα, και λύνει τα πάντα.

Αστραφτερός εκπρόσωπος μιας απέραντης οικογένειας "φτωχοδιαβόλων", που είναι όλοι τους πονηροί κι απλοϊκοί μαζί, χωρατατζήδες, γκαφατζήδες και καταφερτζήδες, αναιδείς κι ετοιμόλογοι, αμήχανοι και πολυμήχανοι, αχόρταγα πειναλέοι και διψαλέοι για έρωτα.

Τελικά, ο υπηρέτης Τρουφαλδίνο θ' αποδειχθεί αυτός αφέντης των αφεντάδων του - αφού καταφέρνει να τους κοροϊδεύει αδιάκοπα, να πληρώνεται κι απ' τους δυο, να σερβίρει και τους δυο και να τρώει το φαΐ και των δυο, να τους αναστατώνει ολοένα και να τους συμφιλιώνει, αλλά και να τους γλιτώνει. Ο πιο αδύναμος, ο πιο ταπεινός, ο πιο "χαζός", αναδείχνεται πιο δυναμικός, πιο έξυπνος, πιο σπουδαίος απ' τους "σπουδαίους" - απολαυστική ενσάρκωση του λαού, όπως ο Καραγκιόζης και ο Σαρλώ, σ' ένα θέατρο που αρδεύεται απ' τον λαό και τον λαό θέλει να ψυχαγωγήσει...Όλα αυτά ξετυλίσσονται μπροστά στα μάτια των θεατών στην ατμόσφαιρα της Βενετίας και του ξέφρενου καρναβαλιού της.

Παίζουν οι ηθοποιοί: Δημήτρης Καλυβωκάς, Λυκούργος Καλλέργης, Χλόη Λιάσκου, Χρήστος Δοξαράς, Νεφέλη Ορφανίδου, Αθηνόδωρος Προύσαλης, Βασίλης Τσιβιλίκας.

ΒΥΣΣΙΝΟΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ

Υπόθεση: Ένα σπίτι στην εξοχή με τον ωραιότερο βυσσινόκηπο της περιοχής βρίσκεται υπό πώληση και κατάρρευση. Όμως οι επιπόλαιοι μικροαστοί ιδιοκτήτες δεν κάνουν τίποτα για να το σώσουν από την πώληση.
Χάνουν το αγαπημένο τους πατρικό σπίτι και το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να το κοιτούν και να αναπολούν... Να αναβιώνουν τις παιδικές τους αναμνήσεις, να νοσταλγούν τις παλιές ευχάριστες στιγμές, να χορεύουν, να γελούν, να φλερτάρουν... Τίποτα δεν τους κάνει να μετανιώνουν για την απόφασή τους, ακόμα και όταν ακούν τα τσεκούρια να χτυπούν δυνατά και να κόβουν τις αγαπημένες τους βυσσινιές. Mέσα σε αυτό το "ευχάριστο" κλίμα έρχεται να προστεθεί η φιγούρα της ψυχοκόρης του σπιτιού, που προσπαθεί με νύχια και με δόντια, αλλά μάταια, να κρατήσει ζωντανά όλα όσα σε λίγες ώρες θα καταρρεύσουν δίπλα της.
Το θέμα του έργου είναι ο χρόνος και η αλλαγή. Το πέρασμα του χρόνου από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο δηλώνεται με ακρίβεια, και ο κύκλος του βυσσινόκηπου από την άνθισή του στην καρποφορία και στην καταστροφή του αντιστοιχεί στον κύκλο της χαράς και του πόνου στο μικρόκοσμο μιας οικογένειας.
Το συγκεκριμένο έργο του Τσέχοφ είναι το πιο παρερμηνευμένο σκηνοθετικά. Το τελείωσε με μεγάλη δυσκολία λόγω της φυματίωσης που τον ταλαιπωρούσε στη Γιάλτα, ενώ κατά τη διάρκεια των προβών που παρακολουθούσε στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας επιδεινώθηκε η κατάσταση της υγείας του. Τότε προσπάθησε να εξηγήσει στον Στανισλάφσκι ότι το έργο του είναι κωμωδία και δεν του άρμοζε δραματικό ανέβασμα, αλλά εκείνος δεν τον άκουσε. Λίγους μήνες μετά το δραματικό (!) ανέβασμα του έργου ο Τσέχοφ πέθανε.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Λυκούργος Καλλέργης
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Κώστας Μπάκας
ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γιάννης Ζουγανέλης
Παίζουν οι ηθοποιοί: Μαίρη Αρώνη, Γιάννης Μόρτζος, Τζέσσυ Παπουτσή, Άννα Ανδριανού, Πέτρος Φυσσούν, Ιάκωβος Ψαρράς, Θάνος Καλλιώρας, Γιώργος Χριστόπουλος, Σοφία Κακαρελίδου, Γιώργος Μοσχίδης, Μίμης Χρυσομάλλης, Γιώργος Μαυρίδης, Νίκος Νικολάου.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 1 ώρα και 53 λεπτά
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ: 1975

Ο βυσσινόκηπος (Μ. Αρώνη)
Ο βυσσινόκηπος (Μ. Αρβανίτη 10/10/2012)

ΒΟΛΠΟΝΕ ΤΟΥ ΜΠΕΝ ΤΖΟΝΣΟΝ

«Βολπόνε ή Η Αλεπού» του Μπεν Τζόνσον Κεντρικός ήρωας, ο Βενετσιάνος άρχοντας Βολπόνε, που βουτηγμένος στη χλιδή και την ηδυπάθεια, ξεχειλίζει από τις αμαρτίες που γεννά ο έρωτας για τον πλούτο. Με τη βοήθεια του υπηρέτη του Μόσκα έχει στήσει ένα μηχανισμό εξαπάτησης των συμπολιτών του, από τους οποίους όχι μόνο υφαρπάζει τις περιουσίες αλλά με τη θέληση τους, τους οδηγεί στον έσχατο εξευτελισμό. Το θέμα του Τζόνσον είναι η ανθρώπινη απληστία, όχι όμως με τη μορφή κηρύγματος εναντίον αυτού του ελαττώματος. Με όχημα την κωμωδία και τα μέσα της, καταδεικνύει εξαιρετικά τη διαβρωτική φύση αυτής της διαστροφής αιτιολογώντας έτσι τη δράση στη Βενετία, που στο μυαλό των ανθρώπων που δεν ταξίδεψαν ποτέ εκεί, ήταν συνδεδεμένη με την απληστία και τη διαφθορά Παίζουν οι ηθοποιοί: Βασίλης Παπανίκας, Δάνης, Γιώργος Γραμματικός, Μάκης Πανώριος, Γιώργος Γεωγλερής, Κώστας Πανουριάς, Γρηγόρης Βαφιάς, Ιορδάνης Μαρίνος, Κώστας Ναός, Κώστας Κοκάκης, Φωτεινή Μανέττα, Σοφία Σφυρόερα, Γιώργος Πάλλης, Νίκη Παπαγιάννη

 

 «Το πανηγύρι του Αγίου Βαρθολομαίου» του Μπεν Τζόνσον Γιώργος Αρμένης, Τρύφων Καρατζάς, Τάκης Χρυσικάκος, Τάσος Χαλκιάς, Χρυσούλα Διαβάτη, Νικήτας Τσακίριγλου

 

Καλή Ακρόαση (ΠΕΝΤΕ ΕΡΓΑ)

Πάρτι Γενεθλίων του Χάρολντ Πίντερ

Το Πάρτι Γενεθλίων (The Birthday Party) (1957) ανέβηκε για πρώτη φορά το 1958 και είναι το δεύτερο θεατρικό έργο του Χάρολντ Πίντερ. Σύμφωνα με την υπόθεση, το έργο αφορά στον Στάνλεϋ, τον οποίο επισκέπτονται σε μια παραθαλάσσια πανσιόν δύο άντρες. Ένα υποτιθέμενο αθώο πάρτι γενεθλίων γρήγορα εξελίσσεται σε εφιάλτη.

Το έργο, ωστόσο, δεν είναι μία έκθεση γεγονότων. Πρόκειται μάλλον για μια εκτεταμένη μεταφορά για συγκεκριμένα κοινωνικά και πολιτικά θέματα. Το Πάρτι Γενεθλίων είναι επίσης, εν μέρει, μια αντίδραση στις θεατρικές τάσεις της περιόδου, επιδεικνύοντας πολλά χαρακτηριστικά του Θεάτρου του Παραλόγου.

Ηχογράφηση 1967

Παίζουν οι ηθοποιοί: Σμάρω Στεφανίδου, Κώστας Καστανάς, Φραγκούλης Φραγκούλης, Σταύρος Ξενίδης

 


Το παιχνίδι της τρέλας και της φρονιμάδας του Γιώργου Θεοτοκά

Ο Γιώργος Θεοτοκάς βασίζει την ιστορία του στο βυζαντινό τραγούδι 'Του Μαυριανού και της αδερφής του', αλλά μεταπλάθει το μύθο του και τοποθετεί στο κέντρο ένα πρόσωπο ιστορικά υπαρκτό, τον βασιλιά Ανδρόνικο, διάσημο γητευτή γυναικών της εποχής του. Για το ρόλο του χορού εισάγει την παρουσία του 'δημοτικού πουλιού με την ανθρώπινη λαλιά', που γνωρίζει και αναγγέλλει τα πάντα.

Μεταφέροντας το υλικό της αρχικής έμπνευσης στη σύγχρονη εποχή, οργανώνει έναν πολιτικό καμβά, στον οποίο αντιπαραθέτει δύο αντίμαχες δυνάμεις: το κόμμα της τρέλας, που εκπροσωπείται από τον Ανδρόνικο και το κόμμα της φρονιμάδας, που εκπροσωπείται από τον Μαυριανό

Παίζουν οι ηθοποιοί: Χρήστος Μάντζαρης Κώστας Πρέκας, Νίκος Χύτας, Θεοδόσης Ισαακίδης, Γιώργος Πετρόχηλος, Γιώργος Μεσσάλας, Ντ. Θεμελή, Χρυσούλα Διαβάτη, Αφροδίτη Γρηγοριάδου, Μαίρη Ινγγλέση, Φραγκούλης Φραγκούλης.

Ένας σωστός άνδρας (Miguel de Unamuno)

Ο Miguel de Unamuno (1864-1936) ανήκει στην παράδοση των μεγάλων στοχαστών, όπως οι Pascal, Kierkegaard και Nietzsche. Ο κόσμος του είναι αυτός του παραδόξου, κι η τάση του αυτή ενισχύεται από την ακραία ιδιοσυγκρασία του. Το έργο του, η ζωή του και η προσωπικότητά του, που αλληλοπροσδιορίζονται, έχουν ως απαρχή και ως έκφραση μία δυναμική αντίφαση, που καλύτερα απ' όλους περιγράφει ο ίδιος στο δοκίμιό του "Η θρησκεία μου": "Η θρησκεία μου -λέει- είναι η αναζήτηση της αλήθειας στη ζωή, και της ζωής στην αλήθεια, παρ' ότι γνωρίζω ότι όσο ζω δεν θα τις βρω· η θρησκεία μου είναι ο αδιάκοπος και ακαταπόνητος αγώνας με το μυστήριο· η θρησκεία μου είναι ο αγώνας με τον Θεό... απορρίπτω την αιώνια άγνοια. Και οπωσδήποτε θέλω να αναρριχηθώ στο ακατόρθωτο".

Ηχογράφηση 1966, διασκευή για το ραδιόφωνο, Ιουλία Ιατρίδου

Παίζουν οι ηθοποιοί: Ελένη Χατζηαργύρη, Τζόλη Γαρμπή, Κώστας Καστανάς, Τάκης Βουλαλάς, Λυκούργος Καλλέργης, Νίκος Τζόγιας, Βέττα Προέδρου, Δημήτρης Καλυβωκάς , Σταύρος Ξενίδης

Τα δημιουργημένα συμφέροντα Υάκινθος Μπεναβέντε (1866-1954)

Ισπανός θεατρικός συγγραφέας. Έγραψε διακόσια έργα -δράματα και κωμωδίες. Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (1922). Στην Ελλάδα έγινε γνωστός από τα "Δημιουργημένα συμφέροντα" που δίδαξε το Εθνικό Θέατρο στα 1939 και από την "Πικραγαπημένη" που δίδαξε ο θίασος του Δημήτρη Μυράτ στο "Θέατρο Αθηνών" στα 1962.

"Τα δημιουργημένα συμφέροντα" παίχτηκαν πρώτη φορά στο Θέατρο Λάρα της Μαδρίτης το 1907. Ο συγγραφέας τα χαρακτηρίζει "κωμωδία ανδρεικέλων", όμως αυτό δεν σημαίνει πως υστερούν σε ψυχολογία. Τα ανδρείκελα του Μπεναβέντε εκφράζουν ανθρώπινες σχέσεις και καταστάσεις, ακόμα και αιώνιες αλήθειες.

Οι περιπέτειες του τυχοδιώχτη Λέαντρου και του υπηρέτη του, που ακούει στο όνομα Κρισπίν, κατάγονται από τη novela picaresca, ένα αντι-ηρωικό λογοτεχνικό είδος που ευδοκίμησε στην Ισπανία το 17ο αιώνα. Αυτός ο Κρισπίν, δραπέτης από τα κάτεργα όπου τραβούσε κουπί, είναι ο πρωταγωνιστής της κωμωδίας. Αυτός οργανώνει αγάλι-αγάλι πλήθος συμφέροντα, νόμιμα και παράνομα, γύρω από τον εαυτό του και τον αφέντη του. Το σύστημά του είναι απλό: με μεγάλη πανουργία και αδίσταχτη εφευρετικότητα ρίχνει την ελπίδα για δόλωμα στα θύματά του. Όλοι σαγηνεύονται: ο ποιητής, ο στρατιώτης, ο έμπορος, η μεσίτρα, ακόμα κι ο νομοδιδάσκαλος. Όταν ο αντικατοπτρισμός των ελπίδων διαλύεται, ο παμπόνηρος Κρισπίν και ο αφέντης του έχουν κιόλας τυλίξει τα πρόσωπα της κωμωδίας σ' ένα δίχτυ από δημιουργημένα συμφέροντα. Όλοι προθυμοποιούνται τώρα να συνυπάρξουν με τους απατεώνες ώστε οι αμαρτωλές προσδοκίες να γίνουν πραγματικότητα. [...]

Παίζουν οι ηθοποιοί: Ντάνης Κατρανίδης, Αλέξανδρος Αντωμόπουλος, Νίκος Λυκομήτρος, Δημήτρης Χρυσομάλης, Μπέτυ Βαλάση, Κλειώ Σκουλούδη, Γιώργος Μιχαλακόπουλος

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΟΒΑΡΟΣ Ουάιλντ Όσκαρ

Ο Όσκαρ Ουάιλντ (το πλήρες όνομά του Όσκαρ Φίνγκαλ Ο' Φλάερτυ Ουίλλς Ουάιλντ, 1854-1900) θεωρείται η "καταραμένη ιδιοφυΐα" της βικτοριανής εποχής.

Έργο της ώριμης περιόδου του συγγραφέα, το "Η σημασία να είσαι σοβαρός" θαμπώνει το κοινό με το επιγραμματικό του χιούμορ και τον άκρατο κυνισμό του.

Με αφορμή τους έρωτες δύο νέων με δύο κοπέλες, ο Ουάιλντ κάνει βιτριολική κριτική στο στρουθοκαμηλισμό της ανώτερης τάξης της Αγγλίας του δέκατου ένατου αιώνα. Τα συχνά παραδοξολογήματα που αφειδώς λένε οι ήρωες του έργου αποτελούν παγκόσμιο πρότυπο οξυδερκούς θεατρικού λόγου.

Παίζουν οι ηθοποιοί: Κώστας Καστανάς, Χρήστος Πάρλας, Μπάμπης Γιωτόπουλος, Μαργαρίτα Λαμπρινού, Μαρία Σκούντζου, Τζένη Ρουσέα, Ελένη Χαλκούση, Σταύρος Ξενίδης, Γιώργος Μεσάλας.