ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΤΟΥ ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ ΜΑΤΣΑ

"Μια φορά και έναν καιρό, ήταν ένας φτωχός φουστανελάς που είχε τη μανία να ζωγραφίζει. Τον έλεγαν Θεόφιλο. Τα πινέλα του τα κουβαλούσε στο σελάχι του, εκεί όπου οι πρόγονοί του έβαζαν τις πιστόλες και τα μαχαίρια τους. Τριγύριζε στα χωριά της Μυτιλήνης και του Πηλίου και ζωγράφιζε. Ζωγράφιζε ό,τι του παράγγελναν για να βγάλει το ψωμί του. Στον Άνω Βόλο υπάρχουν κάμαρες ολόκληρες ζωγραφισμένες από το χέρι του Θεόφιλου, καφενέδες στη Λέσβο, μπακάλικα και μαγαζιά σε διάφορα μέρη, που δείχνουν το πέρασμά του - αν σώζονται ακόμη. Ο κόσμος τον περιγελούσε …

Έτσι κυλούσε η ζωή του και ο Θεόφιλος πέθανε (1873-1934). Μια μέρα ήρθε ένας ταξιδιώτης από το Παρίσι. Είδε αυτή τη ζωγραφική, μάζεψε καμιά πενηνταριά κομμάτια, τα τύλιξε και πήγε να τα δείξει στους φωτισμένους κριτικούς που κάθονται κοντά στον Σηκουάνα. Και οι φωτισμένοι κριτικοί βγήκαν και έγραψαν, πως ο Θεόφιλος ήταν σπουδαίος ζωγράφος. Και μείναμε με το στόμα ανοιχτό στη Αθήνα.

Το επιμύθιο αυτής της ιστορίας είναι ότι λαϊκή παιδεία δεν σημαίνει μόνο να διδάξουμε τον λαό αλλά και να διδαχθούμε από τον λαό" .                                             Γιώργος Σεφέρης

Παίζουν οι ηθοποιοί: Γιάννης Αργύρης - Θεόφιλος, Σταύρος Ξενίδης, Πόπη Παπαδάκη, Αγγελος Γιαννούλης, Ανδρέας Βεντουράτος, Βασίλης Ανδρονίδης, Χρήστος Κατσιγιάννης, Λουκιανός Ροζάν, Αγνή Βλάχου, Τζόλη Γαρμπή, Ορφέας Ζάχος, Λάζος Τερζάς, Ελένη Μενάνδρου, Μάκης Λειβαδάς, Ματίνα Καρρά. 

Ο Νέστορας Μάτσας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Ακολούθησε ελεύθερες σπουδές για το θέατρο και τον κινηματογράφο στο Παρίσι και μάλιστα με υποτροφία της Γαλλικής Κυβέρνησης. Είναι αδερφός του Αρτέμη Μάτσα, η ομοιότητά τους δε είναι εκπληκτική.

Από πολύ νωρίς (1951) έκανε την εμφάνισή του στο χώρο των γραμμάτων με νουβέλες και διηγήματα στο περιοδικό Νέα Εστία. Η πρώτη συλλογή διηγημάτων του αποτέλεσε και το πρώτο του βιβλίο με τον τίτλο "Άνθρωποι των Χαμένων Παραδείσων" που κυκλοφόρησε το 1954. Ακολούθησαν έκτοτε πολλά βιβλία όπως βιογραφίες, διηγήματα, μυθιστορήματα αλλά και παιδική λογοτεχνία. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν το "Κλειστοί ουρανοί", "Ο Μεσσίας", "Το παραμύθι του Θεόφιλου" (με το οποίο και κατέκτησε το Α' κρατικό βραβείο μυθιστορηματικής βιογραφίας), "Χωρίς Αγάπη" (με το οποίο έλαβε διεθνή έπαινο βραβείου Άντερσεν), "Στέγη από ουρανό: Σαρακατσάνικο οδοιπορικό", "Το περιβόλι με τα χαμένα παραμύθια" (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών), "Το δισάκι του ασκητή" κ.ά.

Παράλληλα ο Νέστορας Μάτσας ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο και ιδιαίτερα με τη διάσωση του λαογραφικού υλικού της Ελλάδος έχοντας στο ενεργητικό του άνω των 70 "ντοκιμανταίρ", ελληνικού εθνογραφικού περιεχομένου, μεταξύ των οποίων και τρεις μεγάλου μήκους ταινίες "Οι ρίζες του τόπου μας" με το οποίο και τιμήθηκε με Χρυσό Μετάλλιο καθώς και Βραβείο Διεθνούς Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, "Το Α και το Ω: Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός" και "Αλέξανδρος ο Μέγας". Επίσης θεωρείται ο πρώτος που εισήγαγε λαογραφικές εκπομπές στην ελληνική τηλεόραση.

Τιμήθηκε με πολλά τόσο λογοτεχνικά βραβεία ελληνικά και ξένα όσο και κινηματογραφικά από τα οποία και ξεχωρίζουν το μεγάλο βραβείο με ασημένιο κύπελλο του Ιταλικού υπουργείου παιδείας για το εξαίρετο ντοκιμαντέρ: "Ο Οδυσσέας ζει πάντα - Ελληνικές θάλασσες", επίσης το Μεγάλο Βραβείο με χρυσό Μετάλλιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Τουριστικών Ταινιών Μασσαλίας για το ντοκιμαντέρ "Η γιορτή δεν τελειώνει ποτέ", καθώς και τιμητικό δίπλωμα του Φεστιβάλ Καννών 1970 για τη ταινία (μικρού μήκους) "Η άλλη σιωπή". Τέλος τιμητικό επίσης δίπλωμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Ρώμης για τα δύο ντοκιμαντέρ "Το παραμύθι του Θεόφιλου" και "Το τάμα" 1971.

Η προσφορά του Νέστορα Μάτσα στην ελληνική Λαογραφία υπήρξε αναμφισβήτητα μεγάλη και ίσως η μεγαλύτερη στο καλλιτεχνικό αυτό είδος του ντοκιμαντέρ.