Η ΤΡΙΚΥΜΙΑ ΤΟΥ ΣΑΙΞΠΗΡ

Ρένα Δέπου Ήρα _ Μαίρη Αρώνη Δήμητρα_ Μιράντα Οικονομιδου Ίρις_ Κάτω Νύμφες

Εθνικό Θέατρο 1950

Γύρω στα 1608-1609 μια μετάπτωση, αρκετά έκδηλη, σημειώνεται στην συγγραφική εξέλιξη του Σαίξπηρ. Τις τραγωδίες του σκοτεινού πάθους τις διαδέχεται τώρα ένας άλλος τόνος αρκετά διαφορετικός. Ο ποιητής δεν γράφει πια σκυθρωπά δράματα, έργα που να τελειώνουν με μια καταστροφή. Γράφει παραμυθοδράματα ή κωμωδίες όπου βλέπουμε συγγενείς χωρισμένους από μια παλιά διαμάχη να φιλιώνουν και να επικρατεί τελικά μια ατμόσφαιρα γαλήνης, μια αίσθηση εσωτερικής ισορροπίας.

Στην τελευταία αυτή συγγραφική του περίοδο ανήκει και η Τρικυμία. Μάλιστα πολλοί αξιόπιστοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι πρόκειται για το τελευταίο έργο του. Ωστόσο, η επικρατέστερη σήμερα άποψη είναι πως και μετά την Τρικυμία μπορούν να ανευρεθούν τα συγγραφικά του ίχνη, σε έργα όμως γραμμένα με την συνεργασία και άλλων.

Η Τρικυμία του Σαίξπηρ στο έργο του J W Waterhause Miranda

Όπως χαρακτηριστικά γράφει ο έγκριτος θεατρολόγος και κριτικός (μεταξύ πολλών άλλων ιδιοτήτων του) Άγγελος Τερζάκης «η Τρικυμία είναι ποίηση – ποίηση σε δράση, όπως καθαρή ποίηση σε ήχους είναι η μουσική … η μορφή του Πρόσπερου αποτελεί μια προβολή της προσωπικότητας του Ποιητή. Η φιλοσοφία της Τρικυμίας είναι το ύψιστο μάθημα που έδωσε η ζωή σε έναν εραστή της. Είμαστε από την ουσία των ονείρων πλασμένοι -μονολογεί ο Ποιητής με το στόμα του Πρόσπερου- κι ύπνος τυλίγει την μικρή ζωή μας. Η πρόταση αυτή που έμεινε παροιμιακή, εκφράζει μια κοινή ανθρωπινή εμπειρία η οποία διατυπώνεται δίχως πίκρα και δίχως παράπονο… Τα δυο πιο ζωντανά πρόσωπα που έπλασε ο Σαίξπηρ στην Τρικυμία είναι αυτά που δεν έχουν ανθρωπινή μορφή: ο Αριελ και ο Καλιμπαν. Ο Αριελ δεν μπορεί να καθηλωθεί, δεν έχει μορφή συγκεκριμένη. Παίρνει χίλια- δυο σχήματα γιατί είναι πνεύμα. Περνάει στον αέρα και τότε η διάθεση των ανθρώπων αλλάζει, η ψυχή τους δέχεται μυστικά νοήματα. Τραγουδάει και εκείνοι πέφτουν σε έκσταση. Είναι στοιχειό, αιθέρας, χάδι, νάζι, χαμόγελο. Αντίθετα  ο Καλιμπαν είναι ύλη βαριά, ακατέργαστη, ο γιος μιας μάγισσας και του διαβόλου. Ο Ποιητής μάς τον περιγράφει σαν πλάσμα που μοιάζει με ψάρι. Κι όμως ο Καλιμπαν, το απόρριμμα αυτό της φύσης, δεν είναι ύπαρξη χυδαία. Πλασμένος από πόθο κι από μελαγχολία κρύβει μέσα του τη σκοτεινή αγωνιά της αρχέγονης ύλης που πάει να εμψυχωθεί… Τέλος  ο Πρόσπερος έχει τις αδυναμίες ενός γέροντα και είναι συχνά εκδικητικός, ευερέθιστος και λιγάκι φλύαρος. Πρόκειται για άνθρωπο του βιβλίου, έναν αλχημιστή που δεν είχε πλαστεί για ηγεμόνας και που εύκολα τον εκθρονισαν. Σε αυτόν είναι που ο Ποιητής εμπιστεύτηκε, καθώς φαίνεται, την ύστατη προσωπική του εξομολόγηση».

Σκηνοθεσία: ΣτέλιουΠαπαδάκη

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Θ. Δημήτριεφ, Γ. Παρτσαλάκης, Τ. Καρατζάς,  Δ. Γούσης, Π. Χατζηκουτσέλης, Σ. Μισθός, Τ. Βουλαλάς, Σ. Βόκοβιτς, Μ. Σκούντζου, Μ. Ζαφειροπούλου, Α. Αντωνόπουλος, Κ. Κοντογιάνης, Θ. Καρακατσάνης, Σ. Ξενίδης, Β. Τσιούνη.