Αγαπητοί φίλοι του Θεάτρου στο Ραδιόφωνο, γεια σας! Με ένα ακόμη αριστούργημά του δίνουμε συνέχεια στη γνωριμία μας με τον μεγάλο θεατρικό συγγραφέα Νικολάι Γκόγκολ. Πέραν των άλλων πιστεύουμε ότι με αυτήν την ανάρτηση ικανοποιούμε την επιθυμία - δηλωμένη και μη- πολλών φίλων του blog.
H πρώτη παράσταση στο θέατρο γίνεται χάρη στην παρέμβαση του ίδιου του Τσάρου, και υποσκελίζει ακόμα και το αριστούργημα του Πούσκιν "Μπόρις Γκοντούνοφ". Το έργο ιδιαίτερα ριζοσπαστικό, τόσο θεματολογικά όσο και υφολογικά, έκανε πάταγο. «…Πώς αφεθήκαμε να την πάθουμε έτσι; Και εγώ, και εγώ πώς μπόρεσα ο γερο-ηλίθιος; Ο βλακέντιος έχασα κάθε λογική!... Τριάντα χρόνια πού είμαι στην υπηρεσία του Κράτους, ούτε ένας έμπορος, ούτε ένας επιχειρηματίας δεν μου την έσκασε. Εξαπάτησα τους πιο πασίγνωστους κανάγιες, τους πιο έξυπνους λωποδύτες, απ’ αυτούς που είναι έτοιμοι να κλέψουν το σύμπαν ολόκληρο, τους πετάλωσα. Την έσκασα σε τρεις εφόρους στρατηγούς! Άλλα κι οι έφοροι στρατηγοί...»
Το κοινό χωρίζεται στα δυο. Όσοι μέσα σ’ αυτό βλέπουν τον εαυτό τους γίνονται έξαλλοι και ζητούν την απαγόρευση του και την άμεση τιμωρία του Γκόγκολ. Να εξοριστεί πάραυτα στη Σιβηρία! Όσοι διαθέτουν πνεύμα ριζοσπαστικό, το βλέπουν από τη σωστή σκοπιά του, ως μια αυστηρή, βίαιη, καταλυτική, και συνάμα χιουμοριστική και λυτρωτική κριτική της υπάρχουσας ρωσικής πραγματικότητας, και όχι μόνον. Γιατί και σήμερα ακόμα, ο Επιθεωρητής, είναι ένα έργο επίκαιρο, πρωτότυπο και νεανικό, μια και οι γραφειοκρατίες υπάρχουν, είναι εδώ, καταδυναστεύουν και δυσκολεύουν τη ζωή μας, σωρεύοντας δεινά και προβλήματα στον βίο όλων μας. Πολύ λίγα πράγματα θα άλλαζε κανείς μεταφέροντας το έργο αυτό στις μέρες μας και είναι βέβαιο ότι όσοι το διαβάσουν ή το δουν, θα βρούνε μέσα του κάποιον διπλανό τους ή και – αν έχουν το κουράγιο – τον ίδιο τους τον εαυτό. Απόδειξη το γεγονός ότι το έργο παίζεται αλλά και εκδίδεται συνέχεια σε όλες τις χώρες του κόσμου και την πατρίδα μας, γνωρίζοντας κάθε φορά μεγάλη επιτυχία. Υπόθεση: Σε μια επαρχιακή πόλη της Ρωσίας αναμένεται η επίσκεψη ενός κυβερνητικού επιθεωρητή, που ταξιδεύει ινκόγκνιτο. Στην πόλη καταφεύγει και ένας αδέκαρος απατεώνας, ο οποίος ταυτίζεται από σύμπτωση με το πρόσωπο του επιθεωρητή. Τη μοιραία αυτή παρεξήγηση ακολουθεί ένας καταιγισμός από ξεκαρδιστικά επεισόδια, με τα οποία ο Γκόγκολ, με το καυστικό του χιούμορ, ξεσκεπάζει την ανοησία, τη δουλοπρέπεια, τη ματαιοδοξία, τη δολιοφθορά, την αισχροκέρδεια και την υποκρισία της κρατικής μηχανής αλλά και τη σήψη μιας ολόκληρης κοινωνίας.
ΠΕΘΑΜΕΝΕΣ ΨΥΧΕΣ του Νικολάι Βασίλιεβιτς Γκόγκολ
Ο Νικολάι Γκόγκολ (ρωσ. Николай Васильевич Гоголь, 1809-1852) ήταν Ρώσος ποιητής, συγγραφέας και μυθιστοριογράφος. Έγραψε πολλά διηγήματα, όπως «Τάρας Μπούλμπα», «Το πορτρέτο» κ.ά. Μυθιστορήματα: «Νεκραί ψυχαί», «Το ημερολόγιον ενός τρελού» κ.ά. Θεωρείται εφάμιλλος γιγάντων όπως οι: Λέων Τολστόι (Leo Tolstoy), Ιβάν Τουργκένιεφ (Ivan Turgenev), Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι (Fyodor Dostoyevsky) κι ο ποιητής Αλεξάντρ Πούσκιν (Aleksandr Pushkin). Μεταξύ 1826-48 έζησε κυρίως στη Ρώμη, κι εργάστηκε σ' ένα μυθιστόρημα που θεωρείται η μέγιστη δημιουργική προσπάθειά του κι ένα από τα λεπτότερα μυθιστορήματα στη παγκόσμια λογοτεχνία: "Οι Νεκρές Ψυχές" (1842) Πολλά από τα πνευματώδη ρητά που γράφονται στις σελίδες του έχουν γίνει ρωσικά αποφθέγματα. Όμως αυτό το δημοσιευμένο κομμάτι ήταν το πρώτο μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης εργασίας που την άρχισε με συνέπεια, μα σε μια κρίση υποχονδριακής μελαγχολίας και κατάθλιψης, έκαψε το χειρόγραφο. Έτσι το έργο θεωρείται ημιτελές.
H πρώτη παράσταση στο θέατρο γίνεται χάρη στην παρέμβαση του ίδιου του Τσάρου, και υποσκελίζει ακόμα και το αριστούργημα του Πούσκιν "Μπόρις Γκοντούνοφ". Το έργο ιδιαίτερα ριζοσπαστικό, τόσο θεματολογικά όσο και υφολογικά, έκανε πάταγο. «…Πώς αφεθήκαμε να την πάθουμε έτσι; Και εγώ, και εγώ πώς μπόρεσα ο γερο-ηλίθιος; Ο βλακέντιος έχασα κάθε λογική!... Τριάντα χρόνια πού είμαι στην υπηρεσία του Κράτους, ούτε ένας έμπορος, ούτε ένας επιχειρηματίας δεν μου την έσκασε. Εξαπάτησα τους πιο πασίγνωστους κανάγιες, τους πιο έξυπνους λωποδύτες, απ’ αυτούς που είναι έτοιμοι να κλέψουν το σύμπαν ολόκληρο, τους πετάλωσα. Την έσκασα σε τρεις εφόρους στρατηγούς! Άλλα κι οι έφοροι στρατηγοί...»
Το κοινό χωρίζεται στα δυο. Όσοι μέσα σ’ αυτό βλέπουν τον εαυτό τους γίνονται έξαλλοι και ζητούν την απαγόρευση του και την άμεση τιμωρία του Γκόγκολ. Να εξοριστεί πάραυτα στη Σιβηρία! Όσοι διαθέτουν πνεύμα ριζοσπαστικό, το βλέπουν από τη σωστή σκοπιά του, ως μια αυστηρή, βίαιη, καταλυτική, και συνάμα χιουμοριστική και λυτρωτική κριτική της υπάρχουσας ρωσικής πραγματικότητας, και όχι μόνον. Γιατί και σήμερα ακόμα, ο Επιθεωρητής, είναι ένα έργο επίκαιρο, πρωτότυπο και νεανικό, μια και οι γραφειοκρατίες υπάρχουν, είναι εδώ, καταδυναστεύουν και δυσκολεύουν τη ζωή μας, σωρεύοντας δεινά και προβλήματα στον βίο όλων μας. Πολύ λίγα πράγματα θα άλλαζε κανείς μεταφέροντας το έργο αυτό στις μέρες μας και είναι βέβαιο ότι όσοι το διαβάσουν ή το δουν, θα βρούνε μέσα του κάποιον διπλανό τους ή και – αν έχουν το κουράγιο – τον ίδιο τους τον εαυτό. Απόδειξη το γεγονός ότι το έργο παίζεται αλλά και εκδίδεται συνέχεια σε όλες τις χώρες του κόσμου και την πατρίδα μας, γνωρίζοντας κάθε φορά μεγάλη επιτυχία. Υπόθεση: Σε μια επαρχιακή πόλη της Ρωσίας αναμένεται η επίσκεψη ενός κυβερνητικού επιθεωρητή, που ταξιδεύει ινκόγκνιτο. Στην πόλη καταφεύγει και ένας αδέκαρος απατεώνας, ο οποίος ταυτίζεται από σύμπτωση με το πρόσωπο του επιθεωρητή. Τη μοιραία αυτή παρεξήγηση ακολουθεί ένας καταιγισμός από ξεκαρδιστικά επεισόδια, με τα οποία ο Γκόγκολ, με το καυστικό του χιούμορ, ξεσκεπάζει την ανοησία, τη δουλοπρέπεια, τη ματαιοδοξία, τη δολιοφθορά, την αισχροκέρδεια και την υποκρισία της κρατικής μηχανής αλλά και τη σήψη μιας ολόκληρης κοινωνίας.
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΚΑΣ
ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΡΑΝΙΑ ΒΙΣΒΑΡΔΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
Παίζουν οι ηθοποιοί: ΤΑΚΗΣ ΜΟΥΖΕΝΙΔΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΣΧΙΔΗΣ, ΗΡΑΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΣ, ΕΙΡΗΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ, ΘΟΔΩΡΟΣ ΚΑΤΣΑΔΡΑΜΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΚΥΝΗΓΟΠΟΥΛΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΤΡΑΤΟΣ, ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΑΧΗΣ, ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΡΤΖΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΡΑΓΚΑΚΗΣ, ΙΛΙΑ ΛΥΒΙΚΟΥ, ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΡΟΖΑΝ, ΑΝΝΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ, ΚΩΣΤΑΣ ΤΥΜΒΙΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, ΛΗΔΑ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗ, ΝΙΚΟΣ ΚΑΠΙΟΣ, ΚΛΗΜΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΤΟΥΝΑΚΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΕΡΤΗΣ, ΣΠΥΡΟΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΠΟΥΛΟΣ.
ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΡΑΝΙΑ ΒΙΣΒΑΡΔΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
Παίζουν οι ηθοποιοί: ΤΑΚΗΣ ΜΟΥΖΕΝΙΔΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΣΧΙΔΗΣ, ΗΡΑΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΣ, ΕΙΡΗΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ, ΘΟΔΩΡΟΣ ΚΑΤΣΑΔΡΑΜΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΚΥΝΗΓΟΠΟΥΛΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΤΡΑΤΟΣ, ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΑΧΗΣ, ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΡΤΖΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΡΑΓΚΑΚΗΣ, ΙΛΙΑ ΛΥΒΙΚΟΥ, ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΡΟΖΑΝ, ΑΝΝΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ, ΚΩΣΤΑΣ ΤΥΜΒΙΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, ΛΗΔΑ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗ, ΝΙΚΟΣ ΚΑΠΙΟΣ, ΚΛΗΜΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΤΟΥΝΑΚΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΕΡΤΗΣ, ΣΠΥΡΟΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΠΟΥΛΟΣ.
Ηχογράφηση 1 Οκτωβρίου 1976
Η φωτογραφία που ακολουθεί είναι από την παράσταση του έργου με τους:
Νίτσα Τσαγανέα (Προσκεκλημένη), Διονυσία Ρώη (Η γυναίκα του Λούκιτς), Θάλεια Καλλιγά (Προσκεκλημένη), Άγγελος Λάμπρου (Καρόπκιν), Γεώργιος Δήμος (Ραστακόφσκι), Τζένη Περίδου (Προσκεκλημένη), Χριστόφορος Νέζερ (Έπαρχος), Άννα Χριστοφορίδου (Η γυναίκα του Καρόπκιν), Περικλής Χριστοφορίδης (Ντομπτσίνσκιι), Ιωακείμ Ραυτόπουλος (Μπομπτσίνσκιι), Αλίκη Ζωγράφου (Μαρία Αντώνοβνα), Γεώργιος Ρώης (Μίσκα), Αλέκος Μπούμπης (Υπαστυνόμος). Απο το Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου
Στο έργο του Γκόγκολ βασίστηκε και η ταινία «The Inspector General» που την 31 December 1949 προβλήθηκε στους κινηματογράφους στις ΗΠΑ με πρωταγωνιστή τον Danny Kaye
Καλή σας ακρόαση!
Η φωτογραφία που ακολουθεί είναι από την παράσταση του έργου με τους:
Νίτσα Τσαγανέα (Προσκεκλημένη), Διονυσία Ρώη (Η γυναίκα του Λούκιτς), Θάλεια Καλλιγά (Προσκεκλημένη), Άγγελος Λάμπρου (Καρόπκιν), Γεώργιος Δήμος (Ραστακόφσκι), Τζένη Περίδου (Προσκεκλημένη), Χριστόφορος Νέζερ (Έπαρχος), Άννα Χριστοφορίδου (Η γυναίκα του Καρόπκιν), Περικλής Χριστοφορίδης (Ντομπτσίνσκιι), Ιωακείμ Ραυτόπουλος (Μπομπτσίνσκιι), Αλίκη Ζωγράφου (Μαρία Αντώνοβνα), Γεώργιος Ρώης (Μίσκα), Αλέκος Μπούμπης (Υπαστυνόμος). Απο το Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου
Στο έργο του Γκόγκολ βασίστηκε και η ταινία «The Inspector General» που την 31 December 1949 προβλήθηκε στους κινηματογράφους στις ΗΠΑ με πρωταγωνιστή τον Danny Kaye
Καλή σας ακρόαση!
ΠΕΘΑΜΕΝΕΣ ΨΥΧΕΣ του Νικολάι Βασίλιεβιτς Γκόγκολ
Ο Νικολάι Γκόγκολ (ρωσ. Николай Васильевич Гоголь, 1809-1852) ήταν Ρώσος ποιητής, συγγραφέας και μυθιστοριογράφος. Έγραψε πολλά διηγήματα, όπως «Τάρας Μπούλμπα», «Το πορτρέτο» κ.ά. Μυθιστορήματα: «Νεκραί ψυχαί», «Το ημερολόγιον ενός τρελού» κ.ά. Θεωρείται εφάμιλλος γιγάντων όπως οι: Λέων Τολστόι (Leo Tolstoy), Ιβάν Τουργκένιεφ (Ivan Turgenev), Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι (Fyodor Dostoyevsky) κι ο ποιητής Αλεξάντρ Πούσκιν (Aleksandr Pushkin). Μεταξύ 1826-48 έζησε κυρίως στη Ρώμη, κι εργάστηκε σ' ένα μυθιστόρημα που θεωρείται η μέγιστη δημιουργική προσπάθειά του κι ένα από τα λεπτότερα μυθιστορήματα στη παγκόσμια λογοτεχνία: "Οι Νεκρές Ψυχές" (1842) Πολλά από τα πνευματώδη ρητά που γράφονται στις σελίδες του έχουν γίνει ρωσικά αποφθέγματα. Όμως αυτό το δημοσιευμένο κομμάτι ήταν το πρώτο μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης εργασίας που την άρχισε με συνέπεια, μα σε μια κρίση υποχονδριακής μελαγχολίας και κατάθλιψης, έκαψε το χειρόγραφο. Έτσι το έργο θεωρείται ημιτελές.
Περιγραφή : Στο έργο αυτό ο Γκόγκολ σατιρίζει ανελέητα τους τσιφλικάδες και τους δημόσιους λειτουργούς του τσαρικού καθεστώτος της εποχής του. Με πρόσχημα μια σατανική ιδέα του κεντρικού ήρωα Τσίτσικοφ, -την αγορά νεκρών ψυχών- ο συγγραφέας βρίσκει πολλές ευκαιρίες να ξεσκεπάσει το βούρκο της δουλοπαροικίας, για να αναδυθεί από εκεί η δύναμη και το δημιουργικό πνεύμα του Ρώσου μουζίκου. Το έργο διασκευασμένο παίχτηκε από τον Στανισλάβσκι, αλλά και από πολλούς νεότερους. Άλλη μια πολύ γνωστή διασκευή για το θέατρο από διήγημά του είναι και το Ημερολόγιο ενός τρελού.
Το έργο Πεθαμένες ψυχές μεταδόθηκε για πρώτη φορά από το ραδιόφωνο στις 10 Μαρτίου 1967. Μετάφραση – Δημήτρης Ροδήμος Μουσική επιμέλεια – Ιφιγένεια Ευθυμιάτου Σπύρου Σκηνοθεσία – Δημήτρης Νικολαϊδης Διάρκεια 113΄ Επιμέλεια Αιμιλία Κτενά
Παίζουν οι ηθοποιοί: Ρηγόπουλος Κώστας, Νικολαϊδης Δημήτρης, Ανδρονίδης Βάσος, Μιχαλακόπουλος Γιώργος, Αργύρης Γιάννης, Ιωαννίδου Θεανώ, Λαμπροπούλου Καίτη, Ζερβός Παντελής, Καλογιάννης Μιχάλης, Μαραγκάκης Μιχάλης, Σαμπάχ Σούλη, Λεωκράτης Πέτρος, Καρακατσάνης Θύμιος, Τριανταφύλλου Καίτη, Βεντουράτος Ανδρέας, Δενδρινός Νίκος, Ροδήμος Δημήτρης, Νέζος Γιώργος, Δοξαράς Χρήστος, Λιονάκης Στέλιος, Μωραϊτοπούλου Μπέμπυ, Μαυρομμάτη Ελένη, Βολανάκη Ντόρα, Μπελίτση Τασία, Δημόπουλος Κίμων, Γεωργίου Γιώργος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου