Ο ΕΒΡΑΙΟΣ ΤΗΣ ΜΑΛΤΑΣ ΤΟΥ ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΜΑΡΛΟΟΥ

The Jew of  Malta by Christopher Marlowe (1633)

Yπόθεση: Ο Εβραίος της Μάλτας παίχτηκε για πρώτη φορά το 1588 (ή 1590). Ο κεντρικός ήρωας, ο Βαραβάς, που η πρώτη του εμφάνιση στη σκηνή, με την ψεύτικη μύτη, προσδιορίζει τον υπερβολικό χαρακτήρα του έργου, συγκεντρώνει πάνω του όλα τα γνωστά στερεότυπα περί «κακού εβραίου», καταλήγοντας να τα παρωδεί σε μέγιστο βαθμό.

Τα πρόσωπα του έργου συγκροτούν πινακοθήκη αχρείων. Ο Κρίστοφερ Μάρλοου δεν πιστεύει στην έμφυτη καλωσύνη του ανθρώπου. Γι' αυτόν ο άνθρωπος είναι θηρίο προικισμένο με νου και λογική, και οι συνθήκες όπου ζει τον αναγκάζουν να αναπτύξει όσο πονηριά και κακία διαθέτει για να επιζήσει. Στον «Εβραίο της Μάλτας» δεν υπάρχει καμιά μεταφυσική του κακού· σ' αυτό το σημείο, και όχι μόνο σ' αυτό, ο Μάρλοου βρίσκει τη συνέχειά του στον Μπρέχτ: δεν μπορεί να είσαι καλός σ' έναν κόσμο κακό. Τα πρόσωπα που πλευρίζουν τον Βαραβά για οικονομικούς, κοινωνικούς ή σεξουαλικούς λόγους, προσπαθούν να πετύχουν το στόχο τους με πανουργία. Μ' αυτήν την κωμωδία του κακού ο Κρίστοφερ Μάρλοου γράφει την τραγωδία μιας ολόκληρης κοινωνίας: άρχοντες και υπηρέτες, παπάδες και πόρνες, κατακτητές και κατακτημένοι, εχθροί και σύμμαχοι, όλοι όσοι εμπλέκονται άθελά τους στην εκδικητική μανία του Βαραβά, διακλαδίζουν τον βασικό κορμό της δράσης σε όλα τα κοινωνικά κακά. Στο τέλος κερδίζει ο πιο πανούργος.

Ο Μάρλοου χρησιμοποίησε ένα πρόσωπο επιτομή του αντιεβραΐσμού για να στιγματίσει την ασυνέπεια μεταξύ θεωρίας και πράξης των χριστιανών ειδικά, των ανθρώπων γενικότερα. Από την άλλη πλευρά, τον διαστρεβλωμένο Machiavelli του Προλόγου τον διαδέχεται στο ίδιο το πνεύμα του έργου ο αυθεντικός στοχαστής της αναγέννησης, με τη διαπίστωση πως η θρησκεία δεν είναι «παιχνίδι για τα μικρά παιδιά», παρά, εντέλει, εργαλείο πολιτικής.

Σκηνοθεσία: Άννα Δεβάρη
Μετάφραση και ραδιοφωνική προσαρμογή: Βούλα Δαμιανάκου
Μουσική επιμέλεια/σύνθεση: Γιάννης Ζουγανέλης
Επιμέλεια ήχων: Δανάη Ευαγγελίου
Ρύθμιση ήχου: Δημήτρης Πουλόπουλος 

Παίζουν με τη σειρά που ακούγονται οι ηθοποιοί: Νίκος Γαροφάλλου, Δάνης, Δημήτρης Κοντογιάννης, Γκίκας Μπινιάρης, Αλέξης Μίνγκας,  Κώστας Αρζόγλου, Μαρία Αλιφέρη, Μαρία Δημητριάδου, Γιώργος Νέζος, Αγαπητός Μαντολιός, Αλέξης Γεωργίου, Φοίβος Ταξιάρχης, Νάσος Κεδράκας, Πόπη Κόντου, Μαίρη Λαλοπούλου, Γιώργος Μπάρτης.
Ηχογράφηση 1979