ΜΑΛΑΚΩΦ, του Μιχαηλ Χουρμουζη

Σύμφωνα με όσα σημειώνει για το σημερινό μας έργο ο κριτικός και μελετητής του νεοελληνικού θεάτρου Κ. Γεωργουσόπουλος: το «Μαλακωφ» γράφτηκε στα 1857 και δημοσιεύτηκε στα 1865 στην Κωνσταντινούπολη και αποτελεί το τελευταίο έργο του Χουρμούζη. Σε αυτό –όπως έξαλλου και στα προηγούμενα έργα του- ο Χουρμούζης προσπαθεί να αποκαλύψει και να μαστιγώσει τα σαθρά της κοινωνίας μετά την εγκαθίδρυση του νέου ελληνικού κράτους. Στα έργα που προηγήθηκαν ο Χουρμούζης προσπάθησε να αποκαλύψει το γραφειοκρατικό αδιέξοδο της νέας ελληνικής πολιτείας («Υπάλληλος»), να σατιρίσει τον εσμό όσων καιροσκοπών επέπεσαν πάνω στο σώμα αυτής της πολιτείας για να την απομυζήσουν («Τυχοδιώκτης»), να αποκαλύψει την ιδεολογία της τσόχας («Χαρτοπαίκτης») των νέων ελλήνων που προσπάθησαν να στηρίξουν την οικονομία τους πάνω στο εύκολο  κέρδος και στην απάτη.

Το «Μαλακωφ» είναι το έργο που έρχεται να αποκαλύψει τις δυσμενείς επιπτώσεις που είχε πάνω στο ήθος του ελληνικού λαού ο μαϊμουδισμός της μοδας. Είναι ένα έργο που στρέφεται, όπως ο ίδιος ο Χουρμούζης σημειώνει, κατά του «συρμού». Για τον συγγραφέα συρμός σημαίνει κερδοσκοπία, ματαιοφροσύνη. Δυο απλοί άνθρωποι έχουν παγιδευτεί σε αυτό το ανήθικο πράγμα που κατά καιρούς είναι η μόδα, αφού είναι κατευθυνόμενη και ουσιαστικά αλλοτριωτική. Η Σμαραγδή, η Κατίγκω, ο Αλέκος, τα παιδιά του Παυλάκη είναι πιασμένα σε αυτό τον ιστό της αράχνης που έχει παγιδεύσει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Η οικογένεια του Παυλάκη ουσιαστικά αποτελεί έναν πυρήνα του νεοελληνικού κράτους, το οποίο από πολύ νωρίς παγιδεύεται στην ξένη εξάρτηση είτε πρόκειται για εξάρτηση πνευματική, κοινωνική, οικονομική, είτε απλώς για εξάρτηση γουστάρισε αυτό ακριβώς το σημείο ο Χουρμουζης φτάνει με οξυδέρκεια στην ουσία της εξάρτησης. Διότι η έννοια του «κοστουμιού» έχει σχέση με τον αγγλικό ορό custom που σημαίνει-μεταξύ άλλων- και ήθος ,συνηθείας. Επομένως, το κοστούμι που φοριέται ουσιαστικά μεταφέρει την ιδεολογία του ανθρώπου που το εραψε. Άρα, υποκύπτω στον συρμό σημαίνει υποκύπτω στην ξένη ιδεολογία, χάνοντας την αυθεντικότητα μου.

Η λέξη Μαλακωφ έχει σχέση με το γνωστό φρούριο της Σεβαστουπολης,  καθώς το έργο είναι γραμμένο την εποχή των γεγονότων του Κριμαϊκού πολέμου. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό ο τίτλος να αναφέρεται ταυτόχρονο και στο παρισινό προάστιο Μαλακωφ, το οποίο εκείνη την εποχή αποτελούσε το κέντρο της γαλλικής μόδας ,την Μέκκα του συρμού.

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Δήμητρα Δημητριαδου, Γιώργος Μιχαλακοπουλος, Χρυσούλα Διαβατη, Σπύρος Μπιμπιλας, Νίκος Λυκομητρος, Άννα Ανδριανου, Ξένια  Ζερβου, Τάκης Χρυσικακος, Λευτέρης Λουκαδης, Χρήστος Δοξαρας, Νίκος Ηλιοπουλος, Γιώργος Γεωγλερης, σε σκηνοθεσια Θεόφιλου Ζαμανη.

Ράλλειο Γενικό Λύκειο Θηλέων Πειραιά