Πρωτοχρονιάτικο Θέατρο της Κυριακής

Η εκπομπή μεταδόθηκε από το Πρωτοχρονιάτικο Θέατρο της Κυριακής του 2012 και περιέχει μοναδικές ερμηνείες από σπάνιες ηχογραφήσεις που φυλάσσονται στο αρχείο της ΕΡΤ. Είναι μια παραγωγή που είχε σχεδιαστεί από τον Δημήτρη Φραγκουδάκη και την Αιμιλία Κτενά με τεχνική επιμέλεια της Χριστίνας Σκάντζικα, για το Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ, την Πρωτοχρονιά του 1992.
Θα ακούσουμε τους:

Μαίρη Χρονοπούλου στη "Βασιλόπιτα" του Δημήτρη Γιαννουκάκη,

Μαίρη Αρώνη, Νίκο Τζόγια, Τζόλυ Γαρμπή, Μιράντα Ζαφειροπούλου, Τάκη Βουλαλά, Κώστα Κανγξίδη στην "Χαρτοπαίχτρα" του Δημήτρη Ψαθά,

Γιάννη Γκιωνάκη στα "Μισθώματα" του Δημήτρη Γιαννουκάκη,

Ντίνο Ηλιόπουλο, Ρένα Βλαχοπούλου, Μίμη Φωτόπουλο, Νάντια Χωραφά, Χρήστο Τσαγανέα στα "Ετερώνυμα έλκονται" του Βαγγέλη Λυκιαρδόπουλου,

Τάσο Γιαννόπουλο στον "Ποδοσφαιρικό Αγώνα του 1965" του Δημήτρη Γιαννουκάκη,

Λάμπρο Κωνσταντάρα, Μάρω Κοντού στο "Η χήρα μου κι εγώ" των Νόρμαν Μπάρας και Κάρολ Μουρ,

Κυβέλη, Βάσω Μεταξά, Ρίτα Μυράτ στην "Τρελή του Σαγιώ" του Ζιρωντού,

Βίλμα Κύρου, Γιάννη Γκιωνάκη, Μαίρη Αρώνη στο "40 και…" των Αλέκου Σακελλάριου και Χρήστου Γιαννακόπουλου,

Χρυσούλα Διαβάτη, Χρήστο Βαλαβανίδη, Θάνο Καληώρα, Χλόη Λιάσκου, Νίκο Κάπιο, Μίμη Χρυσομάλλη στην "Κόμισα της φάμπρικας" των Γιαλαμά-Πρετεντέρη,

Έρση Μαλικένζου, Θόδωρο Έξαρχο, Ντενίζ Μπαλτσαβιά, Τάσο Παπαδάκη στην "Επέτειο" του Άντον Τσέχωφ,

Βάσω Μανωλίδου, Στέφανο Ληναίο, Σμάρω Στεφανίδου στο "Ξυπόλητη στο πάρκο" του Νήλ Σάιμον,

Έλλη Λαμπέτη στην "Πέπσυ" της Πιερέτ Μπρινώ

επιμέλεια: Λήδα Δημητρίου

Το κράτος του Θεού του Φριτς Χοχ Βέλντερ

Το 1572 αποβιβάζονται στην Λατινική Αμερική οι πρώτοι Ιησουίτες μοναχοί με εντολή του τάγματος να φέρουν την πίστη του Θεού στους κόσμους που είχαν ανακαλυφθεί ογδόντα χρόνια νωρίτερα από τον Κολόμβο.

Βρήκαν μια κατάσταση απερίγραπτη από κάθε άποψη. Τεράστιες εκτάσεις είχαν μοιραστεί απ' το ισπανικό στέμμα σε ευγενείς που είχαν καταφθάσει από την Ευρώπη , ενώ ο ντόπιος πληθυσμός των Ινδιάνων είχε μεταβληθεί στο σύνολο του σε σκλάβους .

Οι ιθαγενείς δεν θεωρούνταν άνθρωποι και η αγριότητα των Ισπανών απέναντί τους ήταν πρωτοφανής. Οι ρυθμοί μείωσης του πληθυσμού ήταν απίστευτοι. Το 1519 μετρήθηκαν στο Μεξικό 11 εκατομμύρια Ινδιάνοι. Το 1540 κατέβηκαν στα 6.5. Το 1565 στα 4.2 το 1597 στα 2.5 και το 1650 στο 1.5 . Πραγματική σφαγή.

Αυτή την κατάσταση βρήκαν οι Ιησουίτες. Θα πείτε τώρα, αφού οι Ιησουίτες έχουν καταγραφεί ως οι χειρότεροι από όλους τους παπικούς γιατί να τους ενοχλήσει αυτή η κατάσταση ; Λάθος. Μέγα ιστορικό λάθος. Αν με το χαρακτηρισμό ''Ιησουίτης'' περιγράφεται σήμερα ένας άνθρωπος υποκριτής , δόλιος , ύπουλος , δολοπλόκος και αδίστακτος είναι γιατί στο διάβα της ιστορίας επεκράτησαν πλήρως τα επιχειρήματα των συκοφαντών του εκπληκτικού εκείνου τάγματος που ίδρυσε ο Ιγνάτιος Λογιόλα.

Ήταν βέβαια ένα τάγμα που ιδρύθηκε για να βοηθήσει την αντιμεταρρύθμιση , να καταπολεμήσει τον προτεσταντισμό υπέρ της καθολική πίστεως και του Βατικανού , το έκανε όμως με μεθόδους που εξέφραζαν την πίστη στον Θεό. Ποτέ οι Ιησουίτες δεν ανακατεύτηκαν με την Ιερά εξέταση. Οι Δομινικανοί και οι Φραγκισκανοί ναι , οι Ιησουίτες όχι.

Οι τρεις όρκοι τους ήταν <<πενία , αγνεία , υπακοή>> και βασική τους μέθοδος ήταν να ανοίγουν καθολικά σχολεία , ξέροντας ότι η εκπαίδευση , και όχι οι ίντριγκες ή η θρησκευτική καταστολή , ήταν η βάση της μελλοντικής επικράτησης των απόψεων τους.

Όταν ο πάπας Κλήμης ο ΙΔ' κατάργησε το τάγμα έκλεισαν αυτομάτων σ' όλη την Ευρώπη 1.800 κολέγια με 15.000 Ιησουίτες καθηγητές. Φανταστείτε πόσες εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές υπήρχαν. Δεν ήταν προφανώς όλοι οι Ιησουίτες άγιοι , εξάλλου είχαν εμπλακεί μέσα στα γρανάζια εξουσίας του Βατικανού , ο μέσος όρος τους όμως ήταν πολύ καλύτερος από άλλα τάγματα , που γλίτωσαν την ιστορική καταδίκη.

Ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα ευεργετικής δράσης των Ιησουιτών ήταν το περίφημο κράτος του Θεού που ίδρυσαν σε μια εκτεταμένη περιοχή της σημερινής Παραγουάης . Χώθηκαν μέσα στα δάση όπου είχαν καταφύγει οι Ινδιάνοι για να ξεφύγουν από τους δουλεμπόρους και χρησιμοποιώντας ως μοναδικά όπλα τα μουσικά τους όργανα που μάγευαν τους ιθαγενείς άρχισαν να ιδρύουν εκπληκτικές αυτοδιοικούμενες κοινότητες θέλοντας να φτιάξουν το ιδανικό κράτος του Θεού. Κάθε κοινότητα είχε εκκλησία σχολείο ωδείο (οι Ιησουίτες ήταν λάτρεις της μουσικής), λαχανόκηπους αμπέλια οπωροφόρα δέντρα, φυτείες ζαχαροκάλαμου , τσαγιού , βαμβακιού , σιτοβολώνες , λιβάδια με βόδια , αρνιά και άλογα , χυτήρια για μεταλλικές κατασκευές , ασβεστοκάμινο , μύλους , βαφεία , αποθήκες τροφίμων και πυρομαχικών.

Κάθε μέλος της κοινότητας έτρωγε όσο ήθελε , ντυνόταν όπως ήθελε και όλα ήταν κοινά , <<τουμαμπάκ>> δηλαδή πράγματα του Θεού. Χρήμα δεν υπήρχε , φύλακες δεν υπήρχαν , θανατική ποινή δεν υπήρχε. Τα μόνα που είχαν απαγορεύσει ήταν η παραδοσιακή πολυγαμία των ιθαγενών και το οινόπνευμα , που προσπαθούσαν να προωθήσουν οι δουλέμποροι για να τους εκφυλίσουν.

Το Κράτος του Θεού άντεξε για έξι γενιές και έζησαν σε αυτό πάνω από 1.5 εκατομμύριο ιθαγενείς υπό την καθοδήγηση των Ιησουϊτών μοναχών. Αναφέρεται ως από τις πιο θαυμαστές και ευχάριστες στιγμές στην ιστορία της Αμερικής , καθώς τα εφτακόσια σχολεία που είχε άρχισαν μετά την πρώτη γενιά να βγάζουν πολλούς δασκάλους και καλλιτέχνες που διέπρεψαν.

Τα έργα τέχνης , ζωγραφικής και γλυπτικής εκείνων των κοινοτήτων κοσμούν τα σημερινά μουσεία της Παραγουάης , ενώ το θέατρο αναπτύχθηκε τόσο , που αποτελεί ξεχωριστή σελίδα της παγκόσμιας ιστορίας του λαϊκού θεάτρου.
Το κράτος του Θεού άντεξε εκατόν πενήντα χρόνια περικυκλωμένο από τσιφλικάδες που ήθελαν να αρπάξουν την Γη και συμμορίες δουλεμπόρων που έψαχναν για το φρικτό εμπόρευμά τους. Μόνο όταν οι ίντριγκες στο Βατικανό και οι θρησκευτικές και πολιτικές αντιθέσεις στην Ευρώπη οδήγησαν στην κατάργηση του τάγματος , το κράτος του Θεού κατέπεσε. Στρατιώτες της Ισπανίας εισέβαλαν, συνέλαβαν τους Ιησουίτες μοναχούς που ήταν ηγέτες των κοινοτήτων και τους φυλάκισαν. Ο Ισπανός βασιλιάς μοίρασε την Γη σε τσιφλίκια και μετέτρεψε αμέσως τους Ινδιάνους σε σκλάβους.

Αυτοί έχοντας μεγαλώσει σ' ένα σύστημα ελευθερίας και δικαιοσύνης δεν άντεξαν τις συνθήκες της σκλαβιάς και αποδεκατίστηκαν .Οι τσιφλικάδες του στέμματος παρέλαβαν τις ακμάζουσες κοινότητες και εφάρμοσαν τις γνωστές απάνθρωπες μεθόδους που επικρατούσαν στην υπόλοιπη Αμερική. Μια απογραφή που έγινε στις αποικίες το 1794 , 21 χρόνια αργότερα έδειξε ότι ο πληθυσμός στην περιοχή είχε μειωθεί κατά 75%

Σχετική ταινία :The Mission    http://www.imdb.com/title/tt0091530/


Για το ραδιόφωνο:

Μετάφραση και ραδιοφωνική διασκευή Δημήτρης Μυράτ

Παίζουν οι ηθοποιοί: Λάμπρος Κοτσίρης, Δημήτρης Μυράτ, Θάνος Γραμμένος, Χρήστος Ντούμας, Βύρων Πάλλης, Γιάννης Μιχαλόπουλος, Γιάννης Αργύρης, Νίκος Φιλιππόπουλος, Καρούσοας, Κώστας Μανιάκης,  Τσάπελης, Νίκος Δενδρινός, Δημήτρης Φωτιάδης.

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΗΣ ΤΡΟΙΑΣ ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΕΙ του Ζάν Ζιρωντού

Η σημερινή μας ανάρτηση αφορά ένα από τα γνωστότερα αντιπολεμικά θεατρικά. Πρόκειται για το έργο «Ο πόλεμος της Τροίας δεν θα γίνει» του Ζάν Ζιρωντού.

Ο συγγραφέας γεννιέται στις 29/10/1882 στο Μπελάκ στην επαρχεία της Οτ Βιέν. Ο πατέρας του είναι μηχανικός και η μητέρα του, μία εκλεκτή γυναίκα που ζει αθόρυβα στην επαρχία και επηρεάζει σημαντικά το γιο της στα νεανικά του χρόνια. Παρακολουθεί μαθήματα στο σχολείο του Πελβουζέν και τελειώνει τις γυμνασιακές του σπουδές με υποτροφία, στο λύκειο του Σατωρού. Από μαθητής διακρίνεται για τις επιδόσεις του στα γράμματα και στον αθλητισμό.

Το 1914 καλείται στα όπλα. Επιστρατεύεται λοχίας και τραυματίζεται στην Αλσατία. Ντοκουμέντο των εμπειριών του από το μέτωπο της μάχης της Μάρνης αποτελούν «Τα πέντε βράδια και τα πέντε ξημερώματα της Μάρνης». Τραυματίζεται και στη μάχη των Δαρδανελίων απ’ την οποία εμπνεύστηκε το «Αναγνώσματα για έναν ίσκιο». Ταξιδεύει στην Πορτογαλία και πάλι στην Αμερική με αποστολή ως δάσκαλος σε σχολές πολέμου. Έκτοτε η ιστορία της ζωής του είναι η ιστορία των έργων του και των υπηρεσιακών αποστολών του.

Για την συμμετοχή του και την δράση του στον  πρώτο παγκόσμιο πόλεμο του απονέμεται το παράσημο της Λεγεώνας της τιμή.Το 1939 ονομάζεται επίτροπος στο υπουργείο πληροφοριών,  αλλά μετά την ήττα της Γαλλίας εγκαταλείπει τη θέση του και αποχωρεί από την δημόσια ζωή για να αφιερωθεί σχεδόν αποκλειστικά στην λογοτεχνία. Πεθαίνει μόλις λίγους μήνες μετά την απελευθέρωση.

Η συνάντηση του αυτή με τον Λουί Ζουβέ ήταν καθοριστική για να στραφεί προς το θέατρο και να ξεκινήσει την καριέρα του ως θεατρικός συγγραφέας. Μεταξύ των χρόνων 1930-΄40 τα κείμενα του Ζιροντού και οι θεατρικές παραγωγές με τον Ζουβέ γοήτευαν το Παρίσι. Δημιούργησαν μία ασυνήθιστα κλειστή σχέση σκηνικής φαντασίας και δεξιοτεχνίας του λόγου. Στο πρόσωπο του Ζουβέ ο νέος συγγραφέας βρήκε τον ιδανικό ηθοποιό και σκηνοθέτη που φρόντισε και σκηνοθέτησε με αγάπη τα έργα του και ο σκηνοθέτης έναν συγγραφέα που είχε ανακαλύψει την μαγεία του δραματικού.

Ο Ζιροντού πάντα  σε κάθε θεατρική παραγωγή υποστηρίζει τα πρωτεία του κειμένου, άποψη που ακολουθήθηκε πιστά απ’ τον Ζουβέ. Η σημαντικότητα και η καθαρότητα των κειμένων του ήταν τέτοια που ο σκηνοθέτης είπε πως έπρεπε να διδάξει τους ηθοποιούς πώς να μιλήσουν το κείμενο και όχι πώς να το παίξουν. Και οι δύο άντρες υπερασπίστηκαν το λογοτεχνικό θέατρο σε βάρος πιο θεαματικών ειδών παραγωγής στις οποίες το κείμενο θυσιαζόταν στην σκηνοθεσία.

Με το  θεατρικό¨Ο πόλεμος της Τροίας δε θα γίνει ¨(La guerre de Troie n'aura pas lieu,1935) ο Ζιρωντού  παρουσιάζει ένα έργο στο οποίο το τρομερό μυστήριο του πολέμου ερμηνεύεται σαν ένα περιοδικά εμφανιζόμενο ιστορικό πεπρωμένο, όπου η ανθρώπινη βούληση είναι ανίκανη να αντισταθεί. Ένα έργο που παίρνει τον μύθο μόνο σαν πρόσχημα για να δείξει την επικίνδυνη άνοδο της βίας και της αγωνίας στην Ευρώπη που θα καταλήξουν στον β’ παγκόσμιο πόλεμο.
Ο πόλεμος είναι θέμα που κρατά μια σημαντική θέση στα έργα του Ζιροντού. Εδώ όμως γίνεται μοναδικό θέμα του έργου του, όπως ακριβώς για την εποχή του ήταν και το μοναδικό θέμα εναγώνιων συζητήσεων σε όλη την Ευρώπη. Σε μία χώρα καταπονημένη από τα σημάδια του πολέμου, σε μία εποχή όπου όλη η Ευρώπη αποτελεί εμπόλεμη ζώνη, όπου διαρκώς όλα είναι έτοιμα να εκραγούν, ο συγγραφέας θίγει τη ματαιότητα του πολέμου μεταφέροντας το επίκεντρο στην Τροία.
Τα πρόσωπα γνωστά από την Ιλιάδα, αντικατοπτρίζουν την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Οι ήρωες γνωρίζουν τον πόλεμο και τη φρικτή του πραγματικότητα. Οι ήρωες που πολέμησαν, σαν τον Ζιροντού, δεν διστάζουν να αποποιηθούν την ηρωική τους ταυτότητα και τους τιμητικούς τίτλους για χάρη της ειρήνης. Πάντα όμως υπάρχουν δύο στρατόπεδα. Αυτοί που επιθυμούν την ειρήνη και αυτοί που εκ του ασφαλούς και εις βάρος τον ηρώων επιθυμούν τον πόλεμο. Στην ομάδα ειρήνης πρωτοστατούν ο Έκτορας, η Ανδρομάχη και η Εκάβη. Στην ομάδα πολέμου ο Πρίαμος και ο ανόητος ποιητής Δημόδοκος, ο εκπρόσωπος του δικαίου Βούσιρις και οι ξεμωραμένοι γέροι της Τροίας.
Τραγική φιγούρα που προδιαγράφει την πορεία του έργου είναι η Κασσάνδρα. Το πρόσωπο που πατά στο παρελθόν και προοιωνίζει το μέλλον. Είναι η φωνή της πραγματικότητας που δε δίνει χώρο στην ουτοπική σκέψη του κεντρικού ήρωα και κατ’ επέκταση του συγγραφέα.

Είναι η γνώση της φρικαλεότητας του πολέμου και των σκοπών που κρύβονται πίσω από αυτόν.

Η ηχογράφηση του έργου πραγματοποιήθηκε το 1985 σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου. Ερμηνεύουν οι  ηθοποιοι: Αννα Γεραλη, Ευα Κοταμανιδου, Νικος Γαλανος, Σοφοκλης Πεππας, Νοτης Περγιαλης, Ελενη Χατζηαργυρη, Θοδωρος Συριωτης, Βερα Κρουσκα, Γιαννης Στρατακης, Νικος Κανακακης, Δημητρης Ουραηλιδης.

Η ΣΟΝΑΤΑ ΤΩΝ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΣΤΡΙΝΤΜΠΕΡΓΚ

¨Η Σονάτα των Φαντασμάτων¨είναι ίσως το πιο αξιοσημείωτο θεατρικό έργο του Στρίντμπεργκ. Με την τολμηρή του εναλλαγή μεταξύ φαντασιακού και ρεαλιστικού, και μέσω των χαρακτήρων της, το έργο αποτελεί πρόκληση για τους ηθοποιούς, τους σκηνοθέτες και τους σκηνογράφους σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα πρόσωπα του έργου είναι από τα πιο φαντασιακά του Στρίντμπεργκ, με  βρικόλακες, φαντάσματα και μούμιες. Ιδεαλιστικές αναπαραστάσεις εφιαλτών σε διάφορα στάδια κατάπτωσης. Στα πιο φαντασιακά πρόσωπα ανήκουν αναμφισβήτητα ο Χούμελ και η Μούμια, πρώην μνηστή του Χούμελ. Ο Χούμελ είναι το κεντρικό πρόσωπο. Ογδοντάρης, σακάτης, τοκογλύφος κλέφτης των ψυχών και βρικόλακας. Η Μούμια είναι στυγνή και φλύαρη παπαγαλίνα, κλεισμένη σε μια γκαρνταρόμπα, τρελή που ξαφνικά ανακτά διαύγεια.

Το μακρύ χέρι του Χούμελ είναι ο Φοιτητής, αρχικά καλόκαρδος και θρησκευόμενος που κατά τη διάρκεια του έργου γίνεται όλο και πιο κυνικός. Ποθεί την όμορφη και απλησίαστη Δεσποινίδα, στο δωμάτιο των υάκινθων.

Στον κόσμο της Σονάτας των φαντασμάτων δεν υπάρχει εντιμότητα και η αλήθεια σκοτώνει. «Κανένας δεν είναι αυτός που φαίνεται να είναι». Ο φιλάνθρωπος Χούμελ είναι ένας αιμοδιψής εξουσιαστής. Ο πνευματώδης αξιωματικός είναι στην πραγματικότητα ένας πρώην υπηρέτης. Η μούμια δεν είναι μούμια. Η αξιολάτρευτη Δεσποινίδα είναι άρρωστη κλπ.

Το έργο είναι ένα ονειρόδραμα όπου, σύμφωνα με τον συγγραφέα, "όλα είναι πιθανά, όλα είναι δυνατά" .Το πραγματικό και το μη πραγματικό, οι ζωντανοί και οι νεκροί, η ομορφιά και η ασχήμια, η αθωότητα και η διάβρωση, το τραγικό και το κωμικό, ανταλλάσσουν διαρκώς τις ταυτότητές τους, θολώνοντας το περίγραμμα και τη φύση τους.

Η Σονάτα των Φαντασμάτων έχει σημαδέψει ανθρώπους του θεάτρου τόσο διαφορετικούς όσο ο Αρτώ που σχεδίαζε να το σκηνοθετήσει και ο Μπέργκμαν που το ανέβασε 4 φορές, ή η Σάρα Καίην που εμπνεύστηκε απ' αυτό για να γράψει το "Καθαροί πια".

Το έργο ηχογραφήθηκε το 1989 σε σκηνοθεσία Πέτρου Παναμά.

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Μαρία Σιουρούνη, Δημήτρης Καταλειφός, Γιώργος Μοσχίδης, Νίκος Γαροφάλλου, Νίκη Κρεούζη, Ηλίας Πλακίδης, Χρήστος Δοξαράς, Τώνης Γιακωβάκης, Κίττυ Αρσένη, Κάτια Γέρου, Νανά Κακκαβά.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ του Κάρολου Ντίκενς

Η σημερινή εορταστική ανάρτηση αποτελεί διασκευή ενός περίφημου διηγήματος  του Κάρολου Ντίκενς, που δημιούργησε τον μοναδικό μεγάλο χριστουγεννιάτικο μύθο της σύγχρονης λογοτεχνίας. Ο πρωτότυπος τίτλος του είναι A Christmas Carol (Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα). Το βιβλίο κυκλοφόρησε στις 19 Νοεμβρίου 1843 και αμέσως έγινε μεγάλη επιτυχία. Μόλις την πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας του πούλησε 6.000 αντίτυπα, ασύλληπτο νούμερο για την εποχή εκείνη.

Ήρωας του μυθιστορήματος είναι ο Εμπενίζερ Σκρουτζ, ένας ηλικιωμένος τσιγκούνης, που δεν αισθάνεται συμπόνια για κανέναν από τους ανθρώπους του περιβάλλοντός του. Στο μυαλό του οι άνθρωποι υπάρχουν μόνο για να του προσφέρουν χρήματα, ενώ απεχθάνεται τα Χριστούγεννα, καθώς θεωρεί ότι προσθέτουν ένα ακόμα χρόνο στην πλάτη του, χωρίς να τον κάνουν πλουσιότερο.

Την παραμονή κάποιων Χριστουγέννων, ο Σκρουτζ δέχεται έναν απρόσκλητο επισκέπτη. Είναι το φάντασμα του νεκρού συνεργάτη του Τζέικομπ Μάρλεϊ, τσιγκούνη και μίζερου, όπως ο Σκρουτζ, που τον προειδοποιεί να αλλάξει χαρακτήρα για να μην έχει την ίδια κατάληξη με αυτόν. Στη συνέχεια, τον επισκέπτονται τα τρία φαντάσματα των Χριστουγέννων και του υποδεικνύουν τα λάθη του, βοηθώντας τον να αγγίξει τη μετάνοια. Μετά την εμπειρία αυτή, ο πρώην εκμεταλλευτής Σκρουτζ αλλάζει άρδην τη συμπεριφορά του και μετατρέπεται στον μεγαλύτερο ευεργέτη της πόλης του.

Το βιβλίο διατρέχουν τα δύο θέματα, που έχουν κομβική σημασία στο έργο του Ντίκενς: η κοινωνική αδικία και η συνακόλουθη φτώχεια, δύο από τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά της βικτοριανής Αγγλίας, που βίωνε τον άκρατο καπιταλισμό της Βιομηχανικής Επανάστασης. Ο σπουδαίος Άγγλος συγγραφέας το έγραψε σε μία περίοδο, που βρισκόταν και αυτός σε εξαιρετικά άσχημη οικονομική κατάσταση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δεθεί συναισθηματικά με τους ήρωες της ιστορίας του, δίνοντας εξαιρετική ζωντάνια στην αφήγηση. Μάλιστα, ο ίδιος έλεγε, ότι καθώς έγραφε γελούσε κι έκλαιγε ξανά και ξανά.

Το βιβλίο του Ντίκενς ζέστανε τις καρδιές των ανθρώπων και συνεισέφερε στην αναζωογόνηση των Χριστουγέννων ως γιορτή αγάπης και συμπόνοιας, σε μια περίοδο απόλυτης ένδειας για την εργατική τάξη της Αγγλίας. Ο ίδιος πίστευε σε μία «φιλοσοφία Χριστουγέννων», δηλαδή ότι το πνεύμα των Χριστουγέννων πρέπει να κυριαρχεί όλο τον χρόνο στις σχέσεις των ανθρώπων.

Η Χριστουγεννιάτικη Ιστορία γνώρισε πολλές μεταφορές στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση, το θέατρο και την όπερα. Ο Σκρουτζ Μακ Ντακ, ο πάμπλουτος τσιγκούνης ήρωας του Γουόλτ Ντίσνευ, έχει σημείο αναφοράς τον Εμπενίζερ Σκρουτζ.Απολαύστε το στη ραδιοφωνική του εκδοχή. 

Η ΑΣΚΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ ΔΑΚΤΥΛΩΝ του Πήτερ Σάφερ

Αγαπητοί φίλοι του Ραδιοφωνικού Θεάτρου ,καλσπέρα σας. 

Απόψε σας παρουσιάζουμε ένα σύγχρονο ψυχολογικό δράμα με πολλούς κρυμμένους θησαυρούς. 

Το έργο «Η άσκηση των πέντε δακτύλων» του Πήτερ Σάφερ, που ανέβηκε για πρώτη φορά στο Comedy Theatre του Λονδίνου το 1958.

Με το έργο του ο συγγραφέας ασκεί κριτική σε μια κοινωνία που όλα φαίνονται ρόδινα, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα τα τραύματα που αιμορραγούν πίσω από τις "ιδανικές" σχέσεις των ανθρώπων. 

Πάνω στη σκηνή, εκτίθενται οι ρωγμές που υπάρχουν σε μια τυπική τετραμελή μεσοαστική οικογένεια. Καταλύτης στην αποκάλυψη αυτών των ρωγμών είναι ένας Γερμανός δάσκαλος που εισβάλει σ' αυτή με την ήρεμη ευγένειά του και τον σεξουαλικό μαγνητισμό του. 

Υπόθεση: Ο Stanley, ένας τραχύς κατασκευαστής επίπλων, και η Louise, η επιτηδευμένη σύζυγός του, βρίσκονται σε κατάσταση διαρκούς πολέμου. Ο γιος τους, Clive, βασανίζεται από το οιδιπόδειο σύμπλεγμα με την μητέρα, καταπιέζεται από τον πατέρα του και παλεύει με τη λανθάνουσα ομοφυλοφυλία του. Η έφηβη κόρη τους, Pamela, βρίσκει την ανακούφιση από την ένταση μόνο μέσω των σχεδόν-αιμομικτικών παιχνιδιών με τον αδελφό της.

Η ατμόσφαιρα της δυστυχισμένης οικογένειας ηλεκτρίζεται επικίνδυνα με την παρουσία του πρόσφυγα Γερμανού δασκάλου, που προέρχεται από έναν σκληρό ναζιστή πατέρα.

Ο συγγραφέας απογυμνώνει σταδιακά την οικογένεια των Harringtons από τις ευγενικές τους προσποιήσεις και αποκαλύπτει τον κανιβαλισμό των σχέσεών τους, εισάγοντας όμως μια αίσθηση οίκτου για τη δυστυχία τους.

Ο πατέρας, η μητέρα, ο γιος, η κόρη, ο δάσκαλος, ζουν τη μοναξιά των ανθρώπων που δεν μπορούν να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον καθώς μοιάζουν με τα ανόμοια δάκτυλα του ενός χεριού που παίζουν ασκητικά το δράμα της ζωής τους, ενώ είναι τόσο οικεία το ένα με το άλλο.

( Από την παρουσίαση του έργου που ανέβηκε στο θέατρι ΠΡΟΒΑ το 2003 σε σκηνοθεσία του Σωτήρη Τσόγκα)

                                                Πήτερ Σάφερ
 Άγγλος συγγραφέας, γεννημένος στο Λίβερπουλ στις 15 Μαίου 1926 μαζί με τον δίδυμο αδελφό του Άντονυ που είναι επίσης συγγραφέας.

Σπούδασε Ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, με υποτροφία και έκανε διάφορες δουλειές πριν ανακαλύψει το συγγραφικό του ταλέντο.

Το πρώτο έργο του Shaffer, ονομαζόταν The Salt Land (1954) παρουσιάστηκε στο BBC. Ενθαρρυνμένος από αυτήν την επιτυχία, ο Shaffer συνέχισε να γράφει και καθιέρωσε τη φήμη του ως θεατρικός συγγραφέας το 1958 με το έργο Η άσκηση των πέντε δάχτυλων που έκανε πρεμιέρα στο Λονδίνο υπό την καθοδήγηση John Gielgud και βραβεύτηκε με το Evening Standard Drama Award. Όταν το έργο μεταφέρθηκε στη Νέα Υόρκη το 1959, έτυχε εξίσου καλής υποδοχής κερδίζοντας το Βραβείο Θεατροκριτικών (Drama Critics Award).
Στα έργα του περιλαμβάνονται τόσο φιλοσοφικά δράματα όσο και σατιρικές κωμωδίες.

Ο Σάφερ βραβεύτηκε επίσης για τα έργα του: Έκβους με το βραβείο Τόνυ (Tony Award for Best Play) και το Βραβείο Κριτικών της Νέας Υόρκης (New York Drama Critics Circle Award), Αμαντέους με τα βραβεία Evening Standard Drama Award και Theatre Critics Award στο Λονδίνο και το βραβείο Τόνυ στη Νέα Υόρκη.

Πολλά έργα του μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο και την τηλεόραση.

Το έργο που θα ακούσουμε εμείς ηχογραφήθηκε το 1988 για τη εκπομπή ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΒΡΑΔΙΑ και προλόγισε ο Δημήτρης Ποταμίτης. Ο ίδιος το είχε ανεβάσει νωρίτερα στο Θέατρο Έρευνας.

Μεταδόθηκε ξανά από το ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΣΤΟ ΤΡΙΤΟ το 2004, ένα χρόνο μετά το θάνατο του Δημήτρη Ποταμίτη.

Τους ρόλους ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Γιώργος Κέντρος, Μάρω Κοντού, Δημήτρης Ποταμίτης, Αγγελική Βελουδάκη, Πάνος Χατζηκουτσέλης. Η ραδιοσκηνοθεσία είναι του Δημήτρη Ποταμίτη.

Η διάρκεια  του έργου είναι περίπου 1ω 56 λ

ΧΕΡΙΑ ΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ του Θανάση Διομήδη ΠΕΤΣΑΛΗ

Αγαπητοί φίλοι του Ραδιοφωνικού Θεάτρου,καλησπέρα σας. 

Τις μέρες των γιορτών που θα ακολουθήσουν όλοι μας θα δεχτούμε και θα δώσουμε ευχές για υγεία πάνω από όλα, αφού η κρίση που περνάμε ιεράρχησε πλέον τη σειρά των ευχών.Αλλά και επί γης ειρήνη.

Στον πόλεμο και την ειρήνη είναι αφιερωμένο και το έργο που παρουσιάζουμε σήμερα.

Πρόκειται για το έργο του Θανάση Πετσαλη-Διομήδη  "Χέρια πάνω στον τοίχο", το οποίο με βάση και τις ελληνικές εμπειρίες του πολέμου,της Κατοχής και του Εμφυλίου δίνει την ανθρώπινη εκδοχή πάνω στα γενικότερα κοινωνικά και πολεμικά συμβάντα.Δίνει δηλαδή μια εικόνα,όχι τόσο για τις επιπτώσεις πάνω στο άτομο,αλλά για την ίδια την αντίδραση του ατόμου απέναντι σε όσα αντικρίζει  και για τις ψυχικές διαθέσεις του,συμπληρώνοντας έτσι την προσέγγιση ολόκληρου του μεγάλου αυτού κεφαλαίου της ανθρώπινης ζωής.

 Ο Θανάσης Πετσάλης-Διομήδης (1904-1995) ήταν πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Έγινε γνωστός κυρίως για τα ιστορικά του μυθιστορήματα. Σπούδασε νομικά, κοινωνιολογία και οικονομικές επιστήμες στην Αθήνα και στη Γαλλία. Εργάστηκε στην Εθνική Τράπεζα. Μεταξύ άλλων εξέδωσε μονογραφίες και έγραψε άρθρα με θέματα οικονομικά και κοινωνικά, τα οποία δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά της εποχής. Έγραψε ιστορικά μυθιστορήματα, όπως το βραβευμένο (1963) "Ελληνικός Όρθρος", καθώς επίσης και άλλα, όπως "Οι Μαυρόλυκοι" και "Η καμπάνα της Αγια-Τριάδας", τα οποία ζωντανεύουν την περίοδο της Επανάστασης του 1821.

Η ηχογράφηση πραγματοποιήθηκε το 1980 σε σκηνοθεσία Κωστή Μιχαηλίδη.

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Ορφέας Ζάχος, Βίλμα Κύρου, Κατερίνα Μαραγκού, Βασίλης Παπανίκας, Σπύρος Ολύμπιος, Άρης Ρέτσος, Μπάμπης Αλατζάς , Δημήτρης Ζακυνθινός, Νικήτας Αστρινάκης, Χρυσούλα Καριώρη, Μαρία Μοσχολιού, Πόπη Κοντού, Καίτη Επισκόπου, Κλήμης Ελευθεριάδης, Αλέκος Ζαχαράκος.

Θερμές ευχαριστίες στον φίλο Θ.Π για το έργο που μας πρόσφερε μαζί με πολλά άλλα που κατά το παρελθόν έχουμε αναρτήσει.

ΑΠΟΨΕ ΣΤΙΣ 8:45 του Λουΐ Βερνέιγ

                                                

ΜΙΑ ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΘΥΜΑ ΑΠΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ 
 Η φιλική συγκέντρωση στο σπίτι του Γουσταύου και της Ελένης ολοκληρώθηκε με την άφιξη του γιατρού. Αλλά ένα φτέρνισμα πίσω από ένα θάμνο του κήπου, μια ύποπτη  διακοπή ρεύματος, μια σκάλα στο μπαλκόνι και ένα γράμμα των απαγωγέων που ζητάνε 5 εκατομμύρια φράγκα, ανατρέπουν
 το σχεδιασμό της βραδιάς. Οι απαγωγείς  όμως λογαριάζανε χωρίς....τον "ξενοδόχο" που στην περίπτωσή μας είναι  Ρωμιά, η Ελένη Κιούρτσογλου! 

Ας την ακούσουμε λοιπόν την αστυνομική κωμωδία και ... από πατριωτικό ενδιαφέρον!

  Το έργο ηχογραφήθηκε το 1977 για την εκπομπή ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΞΕΝΟ ΔΡΑΜΑΤΟΛΟΓΙΟ. 

Τους ρόλους ερμήνευσαν-κάτω από τις σκηνοθετικές οδηγίες του Κωστή Μιχαηλίδη- οι παρακάτω ηθοποιοί: Κ. Ρηγόπουλος, Β. Ανδρεόπουλος, Β. Κύρου, Κ. Αναλυτή, Ι. Κορομπίλη, Γ. Ευαγγελίδης, Σ. Ψάλτης, Γ. Γεωγλερής, Γ. Μπάρτης, Θ. Δημήτριεφ

 Ο Ζακ Λουί Κολίν Ντε Μποκάζ (Louis Jacques Marie Collin du Bocage), γνωστός με το ψευδώνυμο Λουί Βερνέιγ (Louis Verneuil), ήταν Γάλλος θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος και ηθοποιός. Γεννημένος στο Παρίσι το 1893, έγραψε πάνω από εξήντα θεατρικά έργα, τα περισσότερα κωμωδίες. Θεωρήθηκε ιδανικός κωμικός συγγραφέας. Η φήμη του πέρασε τα σύνορα της Γαλλίας και τα έργα του παίχτηκαν μέχρι το Broadway, όπως : «Η ζήλεια», «Κρατικές υποθέσεις» και «Η δικηγορίνα»(ΕΔΩ )
 Σενάριά του παίχτηκαν στον κινηματογράφο. Παντρεύτηκε την εγγονή της Σάρας Μπερνάρ, Λυσιάν. Το 1952 βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του. Είχε αυτοκτονήσει. Κηδεύτηκε στο νεκροταφείο Pere Lachaise.
 Ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ στη φίλη μας Κ. από το αρχείο της οποίας προέρχεται το σημερινό μας έργο.