Ο ΜΙΣΑΝΘΡΩΠΟΣ, του Μολιερου

Φωτο:  Εθνικό Θέατρο - 1971 Βέρα Ζαβιτσιάνου -Σελιμένη,  Άρης Μαλλιαγρός - Ακάστης

       

         Τον Ιούνιο του 1666 ο Μολιέρος εξέδωσε την κωμωδία Ο Μισάνθρωπος (Le Misanthrope), μία σάτιρα σχετικά με την υποκριτική ευγένεια και την ανέντιμη κολακεία στην βασιλική αυλή αλλά και στα σαλόνια του Παρισιού.

Η ασυνήθιστα έντονα αυτοβιογραφικά αποτυπωμένη φιγούρα του Αλσεστ, του πρωταγωνιστή του Μισάνθρωπου, αντικατοπτρίζει την απέχθεια του Μολιέρου και την μη θέληση του να ενταχθεί στη ζωή της βασιλικής αυλής, όπου κυριαρχούσε το ψεύδος, η υποκρισία, οι ίντριγκες και η κολακεία.

        Ο Μολιέρος με τον Μισάνθρωπο δεν σκιαγραφεί μόνο μια κοινωνία κι ενα σύστημα ασκώντας κριτική,αλλα κι εναν ανθρώπινο χαρακτήρα διαχρονικό  που αντιτάσσεται στη διάβρωση, τη χυδαιότητα, την υποκρισία, τα ύποπτα συμφέροντα και τον αμοραλισμό. Ασυμβίβαστος επιτίθεται προς όλους και προς όλα εως τη στιγμή που αναγκάζεται να αποχωρήσει απο την κοινωνία αυτή για να μπορέσει "να ζήσει ως τίμιος άνθρωπος".

Στον Μισάνθρωπο ο κωμωδοποιός σοβαρεύεται,ο δημιουργός του Σγαναρέλου φοραει την μασκα του τραγικού ήρωα που πορεύεται στον δρόμο της απόλυτης μοναξιάς και της απόλυτης ελευθερίας.

Ο αυτοβιογραφικός Μισάνθρωπος-Μολιέρος αποτελεί ενα σύμβολο τέλειας μοναξιάς μέσα σε μια πινακοθήκη προσώπων όπως ο Άμλετ και ο Φάουστ  ή στο νεώτερο θέατρο ο Στόκμαν στον Εχθρό του λαού.

Το έργο ηχογραφήθηκε το 1977 σε μετάφραση Κώστα Βάρναλη και σκηνοθεσία Γιώργου Μεσσάλα.

Ερμήνευουν οι ηθοποιοί :
Χρηστος Παρλας,Αλεξανδρος Αντωνοπουλος,Δημητρης Τσουτσης, Μιραντα Ζαφειροπουλου, Ρανια Οικονομιδου,Ελενη Χαλκουση,Κωστας Γαλανακης,Μπαμπης Γιωτοπουλος, Δαμιανος Μαντζαβινος, Δημητρης Αλεξιου και Γιαννης Μαυρογενης.

Καλή Ακρόαση!

Ο Ζαν-Μπατίστ Ποκλέν, γιος του Ζαν Ποκλέν και της Μαρί Κρεσσέ, γεννιέται το 1622. Σπουδάζει νομικά στην Ορλεάνη, ενώ το 1643 έχοντας ήδη συνδεθεί με την ηθοποιό Μαντλέν Μπεζάρ, συγκροτεί μαζί της τον θίασο «L’Illustre Theatre».

Με το ψευδώνυμο Μολιέρος, διευθύνει τον θίασο, ο οποίος εγκαθίσταται στο Παρίσι. Ο θίασος περιοδεύει για δεκατρία χρόνια, ως το 1645. Το 1655 έχουμε την παράσταση της πρώτης σωζόμενης κωμωδίας του Μολιέρου Ο ασυλλόγιστος στη Λυών, με τον Μολιέρο στο ρόλο του Μασκαρίλλου. Το 1656 παρουσιάζεται το Ερωτικό πείσμα. Το 1658 ο θίασος μετονομάζεται σε «Θίασο του Κυρίου». Η επιτυχία της φάρσας Ο ερωτευμένος γιατρός είναι τέτοια ώστε του παραχωρείται το θέατρο του Πετί Μπουρμπόν. Επόμενη επιτυχία του θιάσου είναι Οι ψευτοσπουδαίες, το 1659. Το 1660 παρουσιάζεται ο Σγαναρέλος ή Ο κατά φαντασίαν κερατάς. Ακολουθεί με μεγάλη επιτυχία το έργο Σχολείο γυναικών, ενώ στη λογοτεχνική διαμάχη που ξεσπά γύρω από το έργο, ο Μολιέρος απαντά με την Κριτική του Σχολείου γυναικών και με τον Αυτοσχεδιασμό των Βερσαλλιών. Το 1664 δίνεται η πρεμιέρα της κωμωδίας Γάμος με το στανιό ενώ στις 12 Μαΐου παρουσιάζονται οι τρεις πρώτες πράξεις του Ταρτούφου. Ο βασιλιάς απαγορεύει αμέσως το ανέβασμα του Ταρτούφου στο Παρίσι. Το 1665 δίνεται η πρεμιέρα του Δον Ζουάν που, παρά την επιτυχία του, κατεβαίνει μετά από 20 παραστάσεις.

Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ δίνει στον θίασο του Μολιέρου τον τίτλο του «Θιάσου του Βασιλιά» και 6000 λίβρες χορηγία. Ακολουθούν τα έργα Γιατρός με το στανιό και Μισάνθρωπος. Το 1667 ακολουθεί η δεύτερη εκδοχή του Ταρτούφου, παρουσιάζεται στις 5 Αυγούστου και απαγορεύεται την επομένη. Το 1668 ανεβαίνουν ο Ζωρζ Νταντέν και Ο φιλάργυρος. Το 1669 ο Μολιέρος επιστρέφει στον Ταρτούφο για μια τρίτη διασκευή, το έργο παίρνει έγκριση και γνωρίζει θριαμβευτική επιτυχία. Το 1670 ανεβαίνει Ο αρχοντοχωριάτης. Σειρά έχουν Οι κατεργαριές του Σκαπίνου το 1671 καθώς και Οι σοφολογιότατες το 1672. Στις 10 Φεβρουαρίου δίνεται η πρεμιέρα του έργου Ο κατά φαντασίαν ασθενής, με τον Μολιέρο στον πρωταγωνιστικό ρόλο του Αργκάν. Κατά τη διάρκεια της τέταρτης παράστασης ο Μολιέρος νιώθει μεγάλη αδιαθεσία, μεταφέρεται στο σπίτι του και εκεί αφήνει την τελευταία του πνοή.

Ο Μολιέρος είναι ο μόνος εκπρόσωπος του γαλλικού κλασικισμού που επιβίωσε πανηγυρικά ως κτήμα του παγκόσμιου θεάτρου. Επηρεασμένος από τον Πλαύτο, τον Τερέντιο αλλά και την Κομμέντια ντελ Άρτε, αναπτύσσει προσωπικό ύφος, επιμένοντας στους χαρακτήρες των έργων του και όχι στην κατάσταση.