ΑΛΕΞΑΝΤΕΡΠΛΑΤΣ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΦΡΑΝΤΣ ΜΠΙΜΠΕΡΚΟΠΦ ΤΟΥ ΑΛΦΡΕΝΤ ΝΤΕΜΠΛΙΝ

Berlin Alexanderplatz - Alfred Döblin

Το Μπερλίν Αλεξάντερπλατς είναι μυθιστόρημα που ταυτοχρόνως αφηγείται την ιστορία ενός ανθρώπου, του Φραντς Μπίμπερκοπφ, περιγράφει τη ζωή μιας πλατείας και μέσα από αυτήν αναδεικνύει τη βουή και τη φωνή μιας μεγαλούπολης: του Βερολίνου σε εποχή κρίσης, φτώχειας και αβεβαιότητας.

Ο Μπίμπερκοπφ βγαίνοντας από τη φυλακή αποφασίζει να ζήσει μια τίμια ζωή - και το προσπαθεί με πείσμα, με παιδικό ενίοτε φανατισμό, με την αφελή πεποίθηση ότι μπορεί να περάσει στην άλλη πλευρά της κοινωνίας. Αλλά η κοινωνία τροφοδοτείται από το έγκλημα, που κάθε τόσο ο αλήτης αυτός, ο παρίας του εαυτού του, αγωνίζεται να το απομακρύνει από μπροστά του, σαν εκείνους που επιχειρούν να διώξουν με νεύματα τις κακές σκιές του παρελθόντος. Η προσπάθειά του είναι ηρωική και δεν την εγκαταλείπει, ακόμη και όταν βρίσκεται μπροστά στις ρόδες ενός αυτοκινήτου και χάνει το χέρι του, ακόμη και όταν σκοτώνουν τη φίλη του. Ο άνεργος Μπίμπερκοπφ δεν αγωνίζεται μόνο για το ψωμί του ή - καλύτερα -αγωνίζεται να γίνει εκείνο που δεν μπορεί, δηλαδή να αλλάξει το πεπρωμένο του.

Τούτη την ατελέσφορη προσπάθεια ο Ντέμπλιν τη θεωρεί μεγαλειώδη διάψευση όλων μας των θεωρητικών παραδοχών. Ο φύσει καλός Φραντς Μπίμπερκοπφ βγαίνει από τη φυλακή αλλά αδυνατεί να επιβεβαιώσει τη φύση του στην πράξη, αφού σύμφωνα με τον συγγραφέα «η κοινωνία είναι ζυμωμένη με το έγκλημα». Αυτό το μαύρο πρόβατο εν τούτοις διαθέτει τη δική του «αισθηματική αγωγή», όπως παρατηρεί ο Μπένγιαμιν. Έτσι, στο τέλος καταφέρνει από νταβατζής και αλήτης να γίνει μικροαστός - αλλά εδώ, κλείνοντας το μυθιστόρημα, εμείς αισθανόμαστε ότι τον έχουμε χάσει. Πίσω από το νέο του όνομα, από το θυρωρείο της φάμπρικας στο οποίο κάθεται έχοντας ενταφιάσει το παρελθόν του, ο απόηχος της μυθικής πλατείας του μυθιστορήματος ολοκληρώνει τη νεκρολογία μιας ολόκληρης εποχής.

Για το ραδιόφωνο
Χρονολογία Ηχογράφησης 23 Μαίου 1983
Πρώτη εκπομπή: 18 Νοεμβρίου 1983
Επαναληπτικές εκπομπές: 25 Νοεμβρίου 1983, 29 Ιουνίου 1997

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ Uwe Haus,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Πέτρος Μάρκαρης,

Παίζουν οι ηθοποιοί: Γούναρης Μιχάλης, Καμπερίδης Δημήτρης, Μαλτέζου Υβόνη, Μερμήγκης Σταύρος, Ιωαννίδου Κατερίνα, Τσαγκαροπούλου Σοφία, Φλοκατούλας Κώστας, Σκαλάκης Μάνος, Γεωργόπουλος Τάσος, Ξενάκης Πάνος, Σαμπάνης Γιώργος, Τζομπανάκη Μαρία, Αυγουστίδης Ντίνος, Κρίτση Σάσα,