ΜΗΔΕΙΑ, του Ευριπίδη

ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

ΕΥΡΙΠΙΔΗ

«ΜΗΔΕΙΑ»

σπαραγμένο πρόσωπο

μια ζωή κομματιασμένη

αγάπη, εκδίκηση, υπηρηφάνεια, κακία, πόνος, μίσος,

δύναμη και αδυναμία, οδύνη, τιμιότητα μοναξιά, τρυφερότητα,

ενωμένα μέσα σε μιαν ανθρώπινη ύπαρξη.

Τα νιώθει, τα ζει μέχρι τα ακραία τους όρια και προχωρεί

με την τελευταία της κραυγή προς το σύμπαν

στη ΜΕΓΑΛΗ ΘΥΣΙΑ – ΑΦΑΝΙΣΜΟ ΤΗΣ.

Υπάρχει μια σειρά σπουδαίων ηθοποιών (θεατρικών μορφών) που δεν ασχολήθηκαν με «θέατρο στο ραδιόφωνο» είτε γιατί δε θέλησαν είτε γιατί δε τους δόθηκε η ευκαιρία να ερμηνεύσουν κάτι από το ρεπερτόριό τους. Δεν ξέρω σε πια κατηγορία από τις προαναφερθείσες ανήκει η Ασπασία Παπαθανασίου. Εκείνο που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι όποιος έτυχε να τη δει έστω για μια φορά δεν μπορεί να λησμονήσει τα συναισθήματα που του γεννά. Δεν παίζει ρόλους αυτή η σπουδαία ηθοποιός, είναι η ίδια οι ρόλοι που υποδύεται.

Προικίστηκε από τη φύση με ένα σπάνιο φωνητικό όργανο, το μέταλλό της είναι πολύτιμο και πολύσημο. Όμως ένα τέτοιο εφόδιο δεν αρκεί για να ευδοκιμήσει κανείς στο θέατρο και ιδίως στο ποιητικό αρχαίο ελληνικό δράμα. Μαθήτευσε κοντά στο μεγάλο δάσκαλο ήθους, υποκριτικής, γλώσσας και φωνής, Δημήτρη Ροντήρη. Στη Σχολή του καλλιέργησε τα προσόντα της, διεύρυνε τη γκάμα της και με τις κατάλληλες οδηγίες του ανακάλυψε τις πτυχές των «σωματικών ηχείων». Το φωνητικό όργανο της Παπαθανασίου είναι το όχημα με το οποίο η μεγάλη αυτή τραγωδός υπηρετεί το υποκριτικός της ήθος και αναδεικνύει την ουσία ενός κειμένου.

Σε τούτη την ανάρτηση ένα εξαιρετικά σπάνιο ντοκουμέντο. Η Ασπασία Παπαθανασίου ερμηνεύει ολόκληρο το ρόλο της Μήδειας. Στην εισαγωγή και στις ενδιάμεσες αφηγήσεις ακούγεται ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, η ηχητική παρουσία του οποίου εξυπηρετεί τη «σύνδεση» των σκηνών.
Η μετάφραση του αρχαίου κειμένου είναι του Γιώργου Χειμωνά και τα μουσικά μέρη που ακούγονται ανήκουν στον Μιχάλη Χριστοδουλίδη.

ΣΧΟΛΙΑ

1. Η παρούσα ανάρτηση είναι η πρώτη ύστερα από περίοδο μεγάλης απουσίας μου. Χωρίς να ξεχωρίζω ή να υποτιμώ κανέναν από τους αξιότιμους αναγνώστες, θα ήθελα να την αφιερώσω στους υπόλοιπους τέσσερις συνδιαχειριστές της «ραδιοπαρέας». Όλο το διάστημα της μακράς απουσίας μου, δε με ξέχασαν. Ήταν πάντα εκεί… τους ευχαριστώ από καρδιάς.
2. Θαρρώ ότι τούτο το έργο μαζί με δυο άλλα είναι ό,τι πιο «ακριβό» έχει το σεντούκι με τους θησαυρούς μου. Καλώς σας ξαναβρίσκω.

ΚΑΛΗ ΑΚΡΟΑΣΗ

Με εκτίμηση

Seirios

ΜΙΣ ΜΕΗΜΠΛ του Ρόμπερτ Σ. ΣΕΡΙΦ

Η "Μις Μεημπλ" γραφτηκε το 1948 και ανεβηκε το καλοκαιρι του 1949 με τους Μαιρη Τζερολντ και Ροτζερ Μουρ στους πρωταγωνιστικους ρολους.

Η υποθεση του εργου θυμιζει σε αρκετα σημεια την κλασσικη κωμωδια (που αργοτερα εγινε και επιτυχημενη ταινια) "Αρσενικο και παλια δαντελα".

Επικεντρο της ιστοριας ειναι μια αξιαγαπητη γηραια κυρια,η οποια δηλητηριαζει την στρυφνη αδελφη της.Κινητρο για αυτο τον φονο αποτελει η ευγενικη της προθεση να προσφερει μια δευτερη ευκαιρια στους συντοπιτες της να πραγματοποιησουν τους μυχιους ποθους και τα ονειρα μιας ζωης.

Το εργο αποτελει μια περιεργη και ενδιαφερουσα μειξη ηθογραφικης κομεντι και αστυνομικου με ενα απροοπτο και συγκινητικο φιναλε.

Ο Ρομπερτ Σηντρικ Σεριφ (1896-1975) υπηρξε Αγγλος δραματουργος και μυθιστοριογραφος. Γεννηθηκε στο Hampton Wick και αρχικα εργαστηκε ως υπαλληλος σε ασφαλιστικο γραφειο.Στη διαρκεια του Α΄ Παγκοσμιου Πολεμου υπηρετησε ως λοχαγος και τραυματιστηκε σοβαρα το 1917.Οι εμπειριες του απο το μετωπο αποτελεσαν την εμπνευση για την συγγραφη του πρωτου θεατρικου εργου που πραγματευεται με επιτυχια τον Α' Παγκοσμιο Πολεμο. Προκειται για το ρεαλιστικο και συγκινητικο "Τελος του ταξιδιου"(1928) που σημειωσε σημαντικη επιτυχια και εκανε Σεριφ ευρεως γνωστο.Ο κεντρικος ρολος του εργου αποτελεσε μια απο τις μεγαλυτερες καλλιτεχνικες επιτυχιες του κορυφαιου αγγλου ηθοποιου Λωρενς Ολιβιε.
Αλλα εργα του Σεριφ ειναι:"Το γηπεδο του ασβου"(1930),σχετικα με το κρικετ,"Αγια Ελενη"(1935),με θεμα τα τελευταια χρονια του Ναπολεοντα,"Πισω στις επτα"(1950),σπουδη πανω στην αμνησια,"Η αργη δυση"(1955),που διαδραματιζεται στα τελη της ρωμαικης κατοχης της Βρετανιας,"Το τηλεσκοπιο"(1957), που χρησιμευσε ως βαση για το μιουζικαλ "Johnny the priest" και το "Ενα ιχνος μαρτυριας"(1960),τελευταιο εργο του Σεριφ.
Ο Σεριφ δοκιμαστηκε επισης και στην προζα.Το "Τελος του ταξιδιου", διασκευασμενο απο τον ιδιο σε μυθιστορημα, εκδοθηκε το 1929.Το 1939,επηρρεασμενος απο τον Χ.Τζ.Ουελλς, δημοσιευσε "Το χειρογραφο του Χοπκινς"μια εφιαλτικη ιστορια επιστημονικης φαντασιας με θεμα μια βιβλικη καταστροφη της γης μετα απο συγκρουση με τη σεληνη.Το υφος του επηρρεασε αρκετους μεταγενεστερους συγγραφεις επιστημονικης φαντασιας,οπως οι Τζων Γουινταμ και Μπραιαν Αλντις.

Για το ραδιόφωνο: Χρονολογία Ηχογράφησης, 28 Αυγούστου 1989
Πρώτη εκπομπή: 14 Δεκεμβρίου 1989

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ Σκιαδάς Νίκος, ΠΑΡΑΓΩΓΗ Φραγκουδάκης Δημήτρης, ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Θεμελή Νίκη, ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Θεοφανίδης Πάρης,

Παίζουν οι ηθοποιοί: Πανώριος Μάκης, Λεττονός Χρήστος, Μπούρλου Κατερίνα, Παίζη Αλέκα,Τσάγκλος Βασίλης,Σιμοπούλου Ντόρα, Μπάρκουλης Ανδρέας, Πάλλης Βύρων, Αθανασιάδου Σούλα, Δάνης Γιώργος, Γρηγοριάδου Αφροδίτη

ΕΒΕΛΙΝΑ του Ανρί Μπέρνστάιν

Ένα έργο μεσοαστικό, που αρχίζει άτεχνα -στη ραδιοφωνική του απόδοση- και σε ξενίζει λίγο μ' όλα τούτα τα λεφτά και τις ανέσεις, συνεχίζει αδιάφορα, απογειώνεται περίπου στη μέση και προσγειώνεται ομαλά στην ψυχή όλων. Ξεχνάς και τις σαμπάνιες και τα χαβιάρια, αφού αυτά που συμβαίνουν μπορούν ή θα έπρεπε να μπορούν να συμβούν σε όλους. Μη γελαστείτε, το έργο δεν είναι ερωτικό, είναι πολύ και πολλά περισσότερα.

Λεπτές αποχρώσεις ανθρώπινης συμπεριφοράς, από τον διεκπεραιωτικό Χρήστο Πάρλα, τον πολύ καλό Βασίλη Μαυρομάτη και την υπέροχη, τρυφερή και γλυκιά Ελένη Χατζηαργύρη ( Εβελίνα ).

Η Μαίρη Χρονοπούλου δεν ξεπέρασε τις "Γοργόνες και μάγκες", έπαιζε μπλαζέ όπως συνήθως και μάλλον κρατούσε και μπεγλέρι στο στούντιο την ώρα της ηχογράφησης.

Χρονολογία Ηχογράφησης, 25 Αυγούστου 1967

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΙΑΝΝΙΣΗΣ , ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΕΙΡΗΝΗ ΣΑΛΒΑΡΛΗ , ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΝΤΟΡΑ ΒΟΛΑΝΑΚΗ

Παίζουν οι ηθοποιοί: ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΑΤΗΣ , ΕΛΕΝΗ ΧΑΤΖΗΑΡΓΥΡΗ , ΝΑΣΟΣ ΚΕΔΡΑΚΑΣ , ΜΑΙΡΗ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΛΑΣ

Ο Ανρί Μπέρνστάιν (εδώ δίπλα ζωγραφισμένος ως παιδί, από τον Εντουάρ Μανέ) είναι Γάλλος θεατρικός συγγραφέας που γεννήθηκε στο Παρίσι στις 20 Ιουνίου 1876 και πέθανε στις 27 Νοεμβρίου του 1953. Κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου κατέφυγε στη Νέα Υόρκη όπου έζησε πολυτελώς στο ξενοδοχείο Γουόλντορφ Αστόρια αδιαφορώντας παντελώς για τον πόλεμο. Η προκλητικά πολυτελής ζωή του και η αδιαφορία του για τον πόλεμο προκαλούσαν μεγαλύτερη αίσθηση από τα έργα του.

Το έργο προσφέρει στους ακροατές μας ο Γιάννης Αργυρίου και τον ευχαριστούμε πολύ.

ΗΤΑΝ ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ ΤΟΥ ΑΡΘΟΥΡ ΜΙΛΛΕΡ

Στις 6 Αυγούστου του 1945 σηματοδοτείται το τέλος του β΄παγκόσμιου πολέμου με τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.

Μια Κυριακή του Αυγούστου του 1946,ένα χρόνο αργότερα, τοποθετεί τη δράση του έργου του ο Άρθουρ Μίλερ.
Ο Λυκούργος Καλλέργης ερμηνεύει σ' αυτή την ηχογράφηση του 1966, τον Τζο Κέλλερ, τον πατέρα μιας αμερικανικής ευκατάστατης οικογένειας, που διαλύεται τραγικά λίγο μετά τη λήξη του πολέμου. Έναν συνταξιούχο εργοστασιάρχη που κατηγορήθηκε μαζί με το συνέταιρό του, για το θάνατο ανυποψίαστων πιλότων λόγω της προμήθειας ελαττωματικών κεφαλών αεροπλάνων στη διάρκεια του πολέμου. Σε αντίθεση με το συνέταιρό του, εκείνος δεν κατέληξε στη φυλακή. Έχασε όμως το γιο του, επίσης πιλότο. Από ένστικτο αυτοσυντήρησης και αυτοεπιβεβαίωσης, ο Τζο Κέλλερ καλλιεργεί την υιοθέτηση μιας επίπλαστης αθωότητας και της ψευδαίσθησης ότι είναι θύμα της αγάπης για την οικογένειά του.

Παίζουν οι: Βαγγέλης Καζάν ...Φρανκ, Λυκούργος Καλλέργης ...πατέρας, Χρήστος Δαχτυλίδης ...γιατρός, Μαρία Ζαφειράκη ...Σιού, Φραντζέσκα αλεξάνδρου ...Λίλιαν, Στέφανος Ληναίος ...Κρις, Βάσω Μεταξά ...μητέρα, Άννα Βενέτη ...Άννυ, Αλέκος Ουδινότης ...Τζωρτζ
Ραδιοσκηνοθεσία΄Κ. Μπάκας Ηχογράφηση: 1966

(Δεν μπορέσαμε να αποφύγουμε τη σύγκριση με την παράσταση που είδαμε πρόσφατα: ο Καλλέργης έχασε στην αναμέτρησή του με τον Κώστα καζάκο, Ο Ληναίος κέρδισε τον υιό Καζάκο, η Βάσω Μεταξά υστέρησε απέναντι στην Αφροδίτη Γρηγοριάδου.)

Ο Άρθουρ Μίλλερ έγραψε το «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» (All my sons) το 1947 βασισμένος σε μια αληθινή ιστορία. Την ίδια χρονιά ανέβηκε στο Μπροντγουέι σε σκηνοθεσία Ηλία Καζάν για να μεταφερθεί, ένα χρόνο μετά, και στην κινηματογραφική οθόνη.

Στο έργο που τον καθιέρωσε διεθνώς ως έναν από τους κορυφαίους θεατρικούς συγγραφείς του 20ου αιώνα, υιοθετεί την τεχνική του Ίψεν εισάγοντας σταδιακά το παρελθόν στο παρόν και βαδίζοντας με αργά βήματα μέχρι την κορύφωση. Η δομή της ιστορίας θυμίζει εκείνη της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας: η δράση –ξεκινά ένα γαλήνιο κυριακάτικο πρωινό σε ένα αμερικανικό σπίτι στα προάστια- εκτυλίσσεται στη διάρκεια ενός 24ώρου. Η κάθαρση επέρχεται μέσα από ανατροπές και αποκαλύψεις, αφότου οι πρωταγωνιστές της θα έρθουν, έστω και ετεροχρονισμένα, αντιμέτωποι με τις συνέπειες των πράξεών τους. Το «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» λειτουργεί ως ανατομία της ανθρώπινης οδύσσειας μέσα από τις συγκρούσεις, τις θηριωδίες του κοινωνικού μακρόκοσμου και του ψυχικού μικρόκοσμου. 

. Καλή ακρόαση!